Trumprally niets voor Comgest

Heel de financiële wereld ging al spoedig mee in de Trump-rally – het kostte hooguit een dag om van de schok te bekomen. Heel de financiële wereld? Nee. Eén eigenwijze firma bleef moedig weerstand bieden aan de algehele euforie. Liefst dertien dagen – dat aantal kan geen toeval zijn in dit verband – herkauwden zijn beleggers op de nieuwe president-elect voordat zij hun standpunt op 22 november aan de openbaarheid prijsgaven.

‘Aangezien wij beleggen in kwaliteitsgroei, hebben wij onze portefeuilles noch veranderd vóór de verkiezingen, noch zijn wij van plan dat erna te doen.’ Was getekend: Comgest. De bedaarde timing, en het even elegante als parmantige taalgebruik, tekenen dit Parijse fondsenhuis ten voeten uit.

Aandelen only

Comgest belegt niet in obligaties. Nooit gedaan ook, sinds de oprichting in 1985. Comgest belegt uitsluitend in aandelen, maar dan weer niet in banken. Veel te cyclisch, begrijpt u wel? ‘Wij geloven niet in hun business-model’, legde Lodewijk van der Kroft van Comgest Benelux onlangs uit aan IEXProfs. ‘Ze zijn veel te afhankelijk van de rente, waarover ze niets te vertellen hebben.’ Ook zonder banken en obligaties verdient Comgest goed geld voor zijn klanten, zo bleek tijdens een recent seminar in Parijs.

De fondsen van het huis renderen jaar in, jaar uit procentpunten beter dan hun benchmarks – overigens mede doordat zij zich bij de inrichting van hun portefeuilles hoegenaamd niets aan die indices gelegen laten liggen. Het Comgest Growth Greater China fonds, om er maar één te noemen, verdient sinds de lancering in 2001 gemiddeld 11,76 procent per jaar, tegen 4 procent voor de MSCI AC Golden Dragon Net Return-index die het als maatstaf gebruikt.

Kwaliteit boven alles

Op bezoek in Parijs bespeur je een uitgesproken je ne sais quoi Franse saveur. Maar de helft van de 150 medewerkers is niet Frans, en de firma heeft vier kantoren in Europa, drie in Azië en één in de VS. De fondsen overlappen elkaar behoorlijk gezien hun labels: Global, USA, Europe, Global Emerging Markets, China, Japan, Asia ex Japan, India en Latin America.

Een Comgest-fonds houdt 25 tot vijftig aandelen. Het universum is wel wát groter, maar niet heel veel. Soms volgen de managers een bedrijf tien jaar lang voordat zij besluiten er geld in te steken. Dat weerhoudt hen er niet van een paar maanden later weer uit te stappen als zij het zaakje niet vertrouwen. Zoals zij deden met het Chinese schoenenmerk Belle International. ‘Wij vonden Belle een zeer veelbelovend bedrijf’, vertelde Céline Piquemal-Prade, leider van team Global. ‘Maar kort nadat wij erin hadden belegd, namen de voorraden ineens enorm toe.’ Weg met die aandelen, meteen.

Wat de belangrijkste eigenschap is van een goede belegger, vroeg mede-oprichter van Comgest Jean-François Canton, toen Piquemal-Prade kwam solliciteren. Hij gaf zelf het antwoord: ‘Discipline.’ De dames en heren van Comgest zoeken eerst en vooral naar bedrijven die jaar in, jaar uit een bovengemiddelde groei van de winst per aandeel kunnen genereren. Of het nou oorlog is of vrede, en ongeacht wie er in het Witte Huis woont, of in het equivalent daarvan te Beijing. Zie daar wat zij verstaan onder hun mantra ‘kwaliteitsgroei’.

Vervolgens bepalen zij het juiste moment om in te stappen: hun klanten moeten ook kunnen verdienen aan die kwaliteit. De aandelen waarin Comgest uiteindelijk belegt, worden gemiddeld 5,5 jaar vastgehouden. ‘Met long term bedoelen wij hier vijftien tot twintig jaar’, aldus Arnaud Cosserat (zie foto), de huidige CEO van Comgest.

Baas over eigen huis

De naam Comgest betekent overigens niets – een ander aardig detail. De oprichters moesten domweg een gebruikersnaam van zeven letters verzinnen voor de telex, in 1985 nog hét communicatiemiddel in de financiële wereld voor het doorgeven van orders. Vóór de fax, laat staan email, was de telex de enige manier om transacties min of meer real time schriftelijk vast te leggen, ongeacht de afstand tussen partijen. Uit liefde heeft Comgest één zo’n apparaat bewaard in een vitrine in het hoofdkantoor – een ontroerend lomp ding van vergeelde DDR-achtige kunststof.

Cosserat en de zijnen put their money where their mouth is: bijna alle aandelen in de firma zijn in handen van de medewerkers, van de receptionisten tot en met het hoogste management. Aandelen – geen opties. Nieuwe toetreders worden geacht zich in te kopen. Vertrekkers worden gegarandeerd uitgekocht tegen net asset value. Alleen de drie oprichters mochten hun 5 procent ook na pensionering behouden. Wie het geld voor de inkoop niet heeft liggen, moet het ergens lenen. En dat zijn de meesten. ‘Mensen die hier komen werken, gaan nooit meer weg’, zei mede-grondlegger Wedig von Gaudecker in 2000 quasi-verbaasd tegen Forbes.

Europese Buffet

Von Gaudecker oogt en spreekt als een Fransman, maar hij is een volbloed Duitser. Zijn familie komt uit Pommern, en verloor alles toen deze provincie na 1945 in de DDR en Polen belandde. Hij studeerde economie in München, en ging werken voor Franse banken. Bij Banque Indosuez leerde hij Canton kennen. Beiden droomden ervan de Europese Warren Buffett te worden, en beseften terdege dat dat bij de gevestigde banken ondenkbaar was.

‘Laten we wel wezen’, zei Von Gaudecker tegen Forbes, ‘een portefeuillemanager bij een Europese bank kan niet het kantoor van zijn baas binnenlopen en zeggen: “Ik ga geen Peugeot, Siemens en banken meer kopen”.’ Overigens is dat vermoedelijk nog steeds zo. Hoe het ook zij, het duo begon voor zichzelf om wél Buffett te kunnen spelen. De rest is recente geschiedenis.

Comgest beheert 70 procent van zijn AuM voor institutionele beleggers en de rest voor family offices en vermogende particulieren. De laatste categorie kan de Comgest-fondsen niet rechtstreeks kopen, alleen via private banks en vergelijkbare kanalen. Canton, Von Gaudecker en Vincent Strauss, de derde founding father, legden de basis voor de Comgest-discipline.

Marktleiders gezocht

Zij ontdekten dat het vooral bedrijven zijn met een vrijwel volledige controle over hun markt die bovengemiddelde WPA-groei genereren. Bedrijven zoals SAP, het Duitse IT-huis dat alle revoluties in zijn sector tot dusver wist te doorstaan. Ryanair. L’Oréal.
Het mooie aan hun benadering is dat die ook winnaars weet te identificeren in de opkomende economieën. Ondernemingen waarvan hier nog nooit iemand heeft gehoord, zoals MTN (telecom, Zuid-Afrika) en CCR (infrastructuur, Brazilië).

Het bezwaar is dat Comgest overwegend ultra-conservatieve keuzes maakt – in de hoogontwikkelde wereld althans. De firma geeft bijvoorbeeld hoog op van zijn rigoureuze aanpak van verantwoord en duurzaam beleggen op de criteria Environment, Society en Governance.

Tijdens het seminar in Parijs illustreerde Comgest zijn ESG-benadering met een vergelijking tussen Nestlé en Unilever. Zoals bekend zijn de Nederlanders heel wat verder dan de Zwitsers op dat gebied. Maar Comgest belegt in allebei, juist omdat Nestlé nog een langere weg te gaan heeft: die garandeert immers ook een hogere waardegroei.

Trump?

De redenering klopt als een bus. Beleggen draait immers eerst en vooral om rendement en risico. De vraag is alleen wel waarom ook de duurzame belegger toch weer moet uitkomen bij boring old Nestlé en Unilever. En hoe duurzaam zijn de oligopolisten eigenlijk, waarvoor Comgest zo’n uitgesproken voorkeur heeft? Omdat ze hun prijzen vèrgaand zelf kunnen bepalen, leveren ze mooie rendementen op voor beleggers. Maar zijn ze ook goed voor de economie als groter geheel?

Dat zijn interessante filosofische kwesties, die tijdens het seminar in Parijs helaas niet aan de orde kwamen. Want als er één firma is waarmee dat debat op niveau kan worden gevoerd, dan is het wel Comgest. Wat we moeten met Donald Trump? Quoi? Niets. Helemaal niets.