7 economische en geopolitieke risico's

Vermogensbeheerder Barry Ritholtz laat zich zo min mogelijk (af)leiden door actuele gebeurtenissen. Zijn  motto is: hou vast aan het beleggingsplan voor de lange termijn en laat het dagelijkse speculeren over mogelijke geopolitieke ontwikkelingen en consequenties over aan anderen.

Dat wil echter niet zeggen dat hij de wereldeconomie- en -politiek volledig negeert. De wereld kan snel veranderen door allerlei factoren zoals technologische veranderingen of leiders als Donald Trump.

Ritholtz heeft een manier ontwikkeld om daarmee om te gaan. Het gaat niet om de dagelijkse newsflow. Wat hij doet, is mogelijke risico’s voor de komende 12 maanden de revue laten passeren en kijken of ze groter of kleiner zijn geworden. Deze zeven springen eruit:

1. Recessie

Analisten voorspellen al jaren een recessie in de VS, maar de economie verrast telkens in positieve zin. Er zijn dit keer echter serieuze tekenen van een groeivertraging. De detailhandelsverkopen zwakken af. Hetzelfde geldt voor de vraag naar duurzame consumptiegoederen. Het gebrek aan vertrouwen vormt een steeds grotere rem op de economische groei.

Dat alles is nog geen bewijs voor een aanstaande recessie, maar ze geven wel aan dat het risico is toegenomen. Ritholtz verhoogt daarom de kans op een recessie van 5% naar 15%.

2. Volatiliteit

De VIX-index staat niet hoog, maar hij begint wel op te lopen. Ondertussen beweegt de obligatiemarkt abnormaal veel. Het vreemde aan de huidige economische cyclus is dat de rente op leningen voor auto's en huizen in de VS stijgt terwijl de Fed de rente al een paar keer heeft verlaagd. Het zijn voor Ritholtz signalen dat de kans op meer volatiliteit gestegen is van 10% naar 20%.

3. Winsten en waarderingen

De euforie op de aandelenmarkt kan op den duur tegen beleggers gaan werken vanwege de hoge waarderingen. Zo lang de winsten ook hard stijgen, is er niet zoveel aan de hand. De geschiedenis wijst uit dat beleggers zich in bullmarkten vaak laten meeslepen door hoge winstgevendheid, maar als dat wegvalt kan het sentiment snel omslaan. De waarschijnlijkheid van een winstdaling schat Ritholtz in op 25%, tegenover eerst 15%.

4. De dollar als reservemunt

De Amerikaanse dollar is sinds jaar en dag de reservemunt van de wereld. Dat heeft enorme voordelen voor de VS, vooral omdat het kapitaal goedkoper maakt. Concurrenten zijn er altijd geweest, maar doorgebroken zijn ze nooit. Niet de euro, niet de yen, de Chinese yuan of het Britse pond. Wellicht is de bitcoin een digitale vervanger. Het is mogelijk, zegt Ritholtz, maar op dit moment niet waarschijnlijk.

Toch zijn er verschillende factoren die het Amerikaanse privilege bedreigen. Denk aan de handelsoorlogen die Trump voert, de opkomst van digitale valuta en het verbreken van langdurige internationale allianties.

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft de opkomst van de VS als 's-werelds dominante economische, militaire en culturele macht geleid tot een relatief vreedzame 75 jaar in het Westen. De Pax Americana heeft de VS en haar bondgenoten veel voordeel opgeleverd. Dat in gevaar brengen zou een van de grootste onverwachte fouten uit de geschiedenis zijn.

De waarschijnlijkheid van het instorten van de dollar is volgens Ritholtz nog altijd klein met 12%, maar het is wel gestegen van 3%.

5. Geopolitieke chaos

De eerste vier risico's waren enigszins kwantificeerbaar. Bij de volgende drie wordt het nattevingerwerk, omdat het om zeer complexe zaken gaat. Dat geldt allereerst voor geopolitieke conflicten. Het Midden-Oosten, Oekraïne en Rusland, Noord- en Zuid-Korea, China en Taiwan, Europa, Groenland, het Panamakanaal en zelfs Canada zijn potentiële brandhaarden.

Ondertussen zijn er ook nog verschillende potentiële interne conflicten. Denk bijvoorbeeld aan de vogelgriep en de uitbraak van mazelen in Texas. De waarschijnlijkheid van chaos bevorderende gebeurtenissen is in de ogen van Ritholtz gestegen van 15% naar 33%.

6. Een constitutionele crisis in de VS

Trump en Musk zouden graag een grotere grip krijgen op de wetgevende en rechterlijke macht. Hoe dat uitpakt, weet Ritholtz ook niet. Maar dat het risico’s met zich meebrengt, is zeker. Ritholtz ziet een kans van 45%, tegenover eerst 15%.

7. Democratie in gevaar?

Zou het mogelijk zijn dat de democratie in de VS ten val komt? Ritholtz wil er niet aan denken en de kans is zo goed als nul, maar volstrekt ondenkbaar is het niet meer.