Kijk, daar zwemmen zes grijze zwanen

Het begrip zwarte zwaan is voor de meeste beleggers wel bekend. We hebben het dan over een gebeurtenis die min of meer uit het niets komen en die een enorme negatieve beursimpact heeft. Het uitbreken van de coronapandemie is een goed voorbeeld.

Voor grijze zwanen ligt dat anders. Dat zijn scenario’s die wel te bedenken zijn, alleen is de kans dat ze optreden klein. Echter voor beleggers maakt dat dzee grijze zwanen niet minder belangrijk, want de impact op de markten kan even groot zijn als het plotseling opduiken van een zwarte zwaan.

Een team van State Street Global Advisors (SSGA) is daarom op zoek gegaan naar een aantal grijze zwanen dat het bestaande eigen basisscenario flink in de war kan schoppen. Deze grijze zwanen worden beschreven in het rapport Six Grey Swans That Could Move Markets. 

1. Een nieuw begin voor Europa

De meeste analisten zijn het er wel over eens dat Europa er niet al te best voor staat door onder meer de uitzichtloze oorlog in Oekraïne, hoge administratieve lasten, hoge energiekosten, een zwak presterende industrie, een vergrijzende bevolking en EU-lidstaten die grote moeite hebben compromissen te sluiten.

Beleggers zien dit ook. Dat is de reden waarom Europese aandelen veelal tegen een flinke discount worden verhandeld ten opzichte van vergelijkbare Amerikaanse aandelen.

Maar wat als die Europese hindernissen. veranderen? In dit eerste grijze-zwaanscenario van SSGA komt er (met dank aan Donald Trump) een einde aan de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten. Duitsland krijgt een nieuwe regering die gaat investeren in plaats van bezuinigen. De Europese Commissie dringt de administratieve lasten terug. Een handelsoorlog met de VS wordt voorkomen.

Dat leidt ertoe dat Europese consumenten en bedrijven meer vertrouwen krijgen. Meer vertrouwen leidt tot hogere uitgaven, investeringen en groei. Juist omdat het uitgangspunt zo slecht is, kan dit grijze zwanenscenario een enorme boost betekenen voor Europese aandelen en de euro.

2. China gaat drastisch hervormen

Over de economische groei van de meeste opkomende markten (EM) valt niet veel te klagen. India komt in 2024 bijvoorbeeld uit op een groei van rond de 7%, Brazilië gaat richting de 3% en Taiwan groeit met meer dan 4%. Maar helaas valt daar op de beurs weinig van terug te zien. De MSCI EM-index is bijvoorbeeld nauwelijks gestegen de afgelopen 5 jaar.

Steeds meer beleggers trekken zich daarom deels of helemaal terug uit EM-aandelen. Vooral de China-weging is de laatste jaren sterk afgenomen, wat ook geen wonder is met een beurs die al bijna twee decennia zijwaarts beweegt. 

Veel institutionele beleggers zijn onderwogen in China. Sommige zijn zelfs short gegaan. Maar wat gebeurt er als zich een grijze-zwaanscenario ontplooit en de Chinese regering serieus werk maakt met een reeks krachtige hervormingen.

Eind 2024 heeft China al een paar hints gegeven dat het die kant op kan gaan. “Als China hierop voortbouwt en in 2025 meer structurele stappen neemt in de richting van hervormingen dan zou dat de korte-termijnvooruitzichten voor aandelen sterk verbeteren”, schrijft SSGA.

Als er dan ook nog een handelsakkoord komt met de VS, dan zijn de verwachtingen helemaal positief. SSGA verwacht dat de Chinese A-aandelen dan als eerste aan een rally beginnen, gevolgd door de offshore-aandelen.

Nadeel voor andere EM-landen is dat het geld ergens vandaan moet komen. SSGA denkt dat bijvoorbeeld de duurdere Taiwanese en Indiase beurs kwetsbaar zijn. In het gunstigste geval verhogen institutionele beleggers echter hun hele weging voor EM-aandelen.

3. Terug naar 1929?

Een derde grijze zwaan betreft een economisch dubbeltje-op-zijn-kant-scenario. Als het dubbeltje de goede kant opvalt, kunnen we dit decennium verder met een soort herhaling van de Roaring Twenties met onophoudelijk bloeiende aandelenmarkten, gesteund door een ruim monetair beleid, hoge overheidsuitgaven (en schulden), een levendige kredietmarkt en minder regulering.

Het kan echter ook zijn dat het dubbeltje de andere kant oprolt en we dichtbij een 1929-achtig moment zitten of een herhaling van de jaren 70 met zijn stagflatie, lage economische groei, stijgende overheidsschulden en dalende aandelen? 

Zeker is dat er behoorlijk wat gelijkenissen zijn tussen nu en 1929 en de jaren 70. Denk aan sterk gestegen aandelenkoersen en hoge waarderingen. Ook nu is er veel  enthousiasme over nieuwe technologieën zoals 100 jaar geleden de telefonie, radio en allerlei elektrische apparaten; hoge overheidsschulden; en zwak toezicht op financiële markten.

Een verschil met toen is dat centrale banken veel meer bewust lijken te zijn van hun taak om de economie en inflatie in toom te houden. Maar in een grijze-zwaanscenario kan één onverwachte verandering in het beleid van de Fed twijfel zaaien. Als dat ook nog gebeurt in combinatie met een weer oplaaiende inflatie, dan heb je de poppen aan het dansen en is een crash van risicovolle activa mogelijk.

4. Computersnelheid explodeert met komst kwantumcomputers 

Met de plotselinge komst van DeepSeek hebben we recent gezien wat voor impact een onverwachte technologische doorbraak kan hebben. Het is niet onmogelijk dat zoiets ook gebeurt op het gebied van kwantummechanica. 

Kwantumcomputers maken gebruik van processors die parallel meerdere berekeningen tegelijk kunnen uitvoeren met zeer grote datareeksen. De wetenschap is er nog niet in geslaagd een dergelijke halfgeleider te ontwikkelen die stabiel en foutloos werkt. Maar als dat lukt, dan zijn de mogelijkheden enorm, want een kwantumcomputer kan veel sneller tot hetzelfde resultaat komen dan een conventionele computer serieel werkende halfgeleiders. 

Er zijn voor- en nadelen. Nadeel is dat het door kwantumcomputers lastiger wordt netwerken en paswoorden te beschermen. Het kan zelfs leiden tot een keiharde strijd tussen het goed en het kwaad, tussen “fatsoenlijke” landen en schurkenstaten en bedrijven en dieven.

Het voordeel is dat - net als met AI – er veel sneller gewerkt kan worden aan allerlei innovaties die gebruikmaken van veel data en trial-and-error.

5. Kritische infrastructuur loopt gevaar

“Als een vlinder zijn vleugels uitslaat, dan kan elders een orkaan ontstaan”. Het is het uitgangspunt van de chaosthearie. Er zijn gebeurtenissen - soms hele kleine - die elders in de keten grote gevolgen kunnen hebben. Deze disruptive events zijn SSGA's vijfde grijze zwaan, waarbij het vooral denkt aan gebeurtenissen die de kritische infrastructuur beschadigen. 

Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan natuurcatastrofes die de energievoorziening in gevaar brengen, essentiële datakabels die worden doorgeknipt, een meteorenstorm die satellieten beschadigt, of een cyberaanval die het elektriciteitsnet lamlegt. De meeste landen zijn zich bewust van de schade die disruptive events kunnen aanrichten. Maar in hoeverre kunnen ze het verhinderen? 

6. Plaza-akkoord 2.0

Een van de doornen in het oog van president Donald Trump is het grote handelstekort met meerdere staten, waaronder Canada, Mexico, China, Duitsland en Japan. Die handelstekorten zijn sinds zijn eerste termijn alleen maar groter geworden.

Trump zou graag zien dat ze verdwijnen met hulp van importtarieven en een zwakkere dollar. Dat gaat echter niet automatisch, want de VS heeft nou eenmaal een hoge groei en aantrekkingskracht op buitenlands kapitaal; twee factoren die de dollar duurder maken. Daar komt bij dat het door president Trump voorgestelde beleid van lagere belastingen, deregulering en hogere importtarieven de dollar waarschijnlijk ook versterken. 

In dit laatste grijze-zwaanscenario van SSGA wordt de oplossing gezocht in een nieuw Plaza-akkoord. Het eerste Plaza-akkoord werd in 1985 gesloten en bestond uit een overeenkomst tussen de regeringen van het VK, Frankrijk, Duitsland, Japan en de VS om de dollar te depreciëren via interventies op de valutamarkt. Dat lukte best aardig. Vooral tegenover de yen daalde de dollar flink en de handelstekorten liepen inderdaad terug. 

De vraag is of zo’n akkoord nog een keer mogelijk is. China, Japan en de EU staan er misschien best open voor als ze daarmee importtarieven kunnen voorkomen. De vraag is of het ook helpt bij het reduceren van het handelstekort.

SSGA denkt dat een 10-15% lagere dollar mogelijk is, maar als de Amerikaanse economie het exceptioneel goed blijft doen en de beurs dendert door, dan wordt het lastig om dat langere tijd vol te houden.