Obligatiebeleggers gaan niet mee met het verhaal van de Fed

Van tijd tot tijd lezen we dat er ergens in een parlement een motie van wantrouwen is ingediend. Recentelijk gebeurde dat in Duitsland en Frankrijk, waar die moties zelfs werden aangenomen. Passen we dit concept toe op de wereld van de centrale banken, dan zien we daar ook iets soortgelijks.

Alleen is er geen parlement dat over zo’n motie stemt of een afgevaardigde die de motie indient; beide rollen worden gespeeld door de kapitaalmarkt. Als we zo kijken naar de afgelopen maanden in de VS, dan zien we iets wat lijkt op een ingediende én aangenomen motie van wantrouwen tegen de Fed.

Vlak voordat de Fed zou beginnen met renteverlagingen, in september, bedroeg de rente op tienjarige Amerikaanse staatsobligaties – de moeder aller rentes – circa 3,7%.

Omgekeerd effect

Fed-voorzitter Jerome Powell verzekert beleggers sindsdien dat inflatie met de dag een kleiner en kleiner probleem zal zijn in de toekomst, hoewel het nog enige tijd kan duren voordat dat probleem helemaal verdwijnt.

De Amerikaanse kapitaalmarkt gelooft er blijkbaar weinig van. De rente op de tienjarige Amerikaanse staatsobligaties lijkt het jaar uit te luiden op zo’n 4,6%, bijna een vol procentpunt hoger dan in september.

De Fed heeft sinds september de rente met 100 basispunten verlaagd. Ofwel: de tienjarige rente is bijna één op één gestegen sindsdien. Doorgaans lopen langetermijnrentes op als beleggers hogere economische groei, structureel hogere inflatie of financiële problemen bij een overheid verwachten.

Rentestijgingen

De economische groei in de VS is al zodanig hoog dat nog meer verwachten, niet waarschijnlijk is. De Amerikaanse staatsschuld is hoog en stijgend en velen maken zich daar zorgen over, maar het is niet zo dat men een ramp verwacht. Blijft over de verwachtingen ten aanzien van inflatie.

Met de hogere energieprijzen, het vooruitzicht op een nog hoger begrotingstekort, aanhoudend sterke economie en tarieven vanuit Washington (en tegenmaatregelen van andere landen) is het niet al te moeilijk een scenario te zien waarin inflatie in 2025 weer gaat stijgen.

Ik zal niet verbaasd zijn als de Fed in 2025 de rente weer gaat verhogen. Enerzijds omdat inflatie weer kan stijgen c.q. te lang te hoog lijkt te blijven en anderzijds omdat (een verdere) stijging van de lange rentes zeker in 2025 voor een behoorlijk financieel probleem kan zorgen, die voor meer bezorgdheid over de Amerikaanse overheid en economie kan zorgen.

Rentelasten omhoog

Ik heb het over het feit dat de Amerikaanse overheid volgend jaar maar liefst ongeveer $7.000 miljard aan oude staatsschuld moet doorrollen, ofwel nieuwe staatsleningen met die waarde moet uitgeven.

De rente op de obligaties die in 2025 aflopen is doorgaans aanmerkelijk lager dan de rente waartegen vervangend schuldpapier in de markt gezet zal worden. Lees: de rentelasten, die al schrikbarend zijn opgelopen en hoger zijn dan de gigantische defensiebegroting in de VS, worden nog hoger.

Daar komt de uitgifte van nieuwe obligaties om het begrotingstekort te financieren bij. Overigens lopen in 2026 nog eens schulden van om en nabij $4.000 miljard af en moeten ze ook doorgerold worden.

Oorlog tegen inflatie

De Fed moet de genoemde motie van wantrouwen linksom of rechtsom zien om te buigen naar een motie van vertrouwen. Dat kan op twee manieren. De eerste is door aan de markt te laten zien dat de bank alsnog van plan is meedogenloos op te treden tegen de hoge inflatie.

Zoals ik eerder heb geschreven, is het terugdringen van inflatie van 3% naar 2% veel lastiger dan van 10% naar 3%. Inflatie van 3% naar 2% dwingen, vereist een lange periode van echt remmend rentebeleid, ofwel de buitenwereld moet weten dat de Fed een oorlog tegen inflatie aan het voeren is.

En dat betekent helaas niets anders dan dat de Fed de economie moet afkoelen. De vraag naar goederen en diensten moet minder snel stijgen zodat vraag en aanbod meer in balans komen te liggen.

Beter maken

Daarvoor zijn renteverhogingen nodig. Dat zal ongetwijfeld tot een enorme ruzie leiden tussen de bank en het Witte Huis. Wil de bank de route van renteverhogingen niet bewandelen, dan is er ook de optie om opnieuw de quantitative easing-kanonnen uit te rollen.

Door op grote schaal staatsobligaties op te kopen, kan de Fed de kapitaalmarkt als het ware muilkorven en dus langetermijnrentes omlaag knuppelen. De nadelen zijn legio. Dat beleid is niet eeuwig vol te houden, dus vroeg of laat veert de kapitaalmarkt weer op en elk restje vertrouwen in de Fed zal verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Het zou de al oververhitte economie nog heter maken en inflatie aanjagen. Er is ook een derde manier, maar daar zit niemand op te wachten. Die derde manier is dat de economie stuk gaat, bijvoorbeeld door een combinatie van te hoge langetermijnrentes en economisch en financieel beleid in Washington.

Gelukkig 2025 

Beleggers reageerden geschokt op het nieuws dat ze volgend jaar geen geen serie renteverlagingen hoeven te verwachten, maar dat de Fed het houdt bij hooguit twee verlagingen.

Hoe zou de markt reageren als de Fed ook die twee verlagingen van tafel moet vegen en terugkeer naar renteverhogingen moet aankondigen? Het is het einde van het jaar en economen, analisten en anderen denken allemaal na over wat 2025 met zich mee zal brengen.

Ik ben benieuwd naar wat op monetair gebied zal gebeuren. Voordat het zo ver is echter: ik wens iedereen een goed, gelukkig en bovenal gezond 2025 toe.