De rente en uw dividendaandelen

Terug na een kleine pauze op IEXProfs, columnist Jorik van den Bos, dividendfondsbeheerder bij Kempen Capital Management. 

De rente gaat een keer weer stijgen. Of dat in Amerika nog dit jaar is of pas volgend jaar, dat is niet zo van belang. Feit is dat aandelenbeleggers er bang voor zijn. Terecht?  (Dividend)aandelen zijn zeker gevoelig voor renteveranderingen.

Zowel positief – ze hebben het prima gedaan in de lage-rente-omgeving en zijn niet goedkoop meer – maar ook negatief. Is een oplopende rente dan een bedreiging voor dividendaandelen? Wij onderzochten dit door zes periodes van rentestijgingen te analyseren. Drie periodes alleen voor US aandelen; 1972 – ’81, ’83 – ’84 en ’86 – ’87.

En drie periodes voor wereldwijde aandelen; ’93 – ’94, ’98 – ‘00 en 2008 – ‘09. Uit ons onderzoek blijkt dat dividendaandelen bij een renteverhoging het eerste halfjaar tot ongeveer anderhalf jaar achterblijven bij de rest van de markt. Daarna wordt die achterstand ingehaald. Één keer was dat niet zo. In de periode 1998-2000, bij het opblazen van de internetbubbel. Toen liepen dividendaandelen de achterstand niet meer in.

Zelfreinigend proces

Daarnaast heeft Morningstar onderzocht welke sectoren nu het meest gevoelig zijn voor een renteverhoging. Ze onderscheiden daarbij defensieve en niet-defensieve sectoren (met name cyclische aandelen en financials). Defensieve sectoren zijn bijvoorbeeld telecom, nuts en tabaksaandelen. Die doen het goed als de rente daalt. Aandelen van cyclische industrieën – vaak kapitaalsintensief – profiteren juist van een oplopende rente.

Maar die aandelen hebben ook een hogere bèta. Daardoor is niet eenduidig te voorzien welke sectoren het goed doen als de rente stijgt. Dat zal zeker ook afhangen of de aandelenmarkt op dat moment stijgt of juist daalt… Moet het percentage defensieve dividendaandelen in de portefeuille dan omlaag in aanloop naar een periode van stijgende rentes?

In ons wereldwijde dividendfonds is dat de afgelopen jaren wel gebeurd. Van ruim 50% defensief in 2012 zijn we gedaald naar 38% nu. Dit is niet zo zeer het gevolg van de rentevisie. Eerder het resultaat van ons aandelenselectieproces. Door de opgelopen waarderingen en het afnemende dividendrendement van defensieve dividendaandelen, verdwijnen deze aandelen vanzelf uit onze portefeuille. Dat is een soort zelfreinigend proces. Ze worden gewoon te duur en leveren niet genoeg op.

Blijf kritisch

Maar het waarderingsrisico is niet het enige risico waar we naar kijken. Ook het bedrijfsrisico en het financieel risico van een aandeel/onderneming is van groot belang. Hoeveel schuld heeft een onderneming op de balans, wanneer moeten ze herfinancieren, kunnen ze dat dan ook? Voor financials is het van belang om te weten in hoeverre de rente een cruciaal onderdeel is van hun businessmodel. Banken met veel deposito’s – zoals bijvoorbeeld HSBC – moeten daarop rente betalen, maar zullen er nu niet veel aan verdienen.

Als de rente stijgt, kan de rentemarge weer omhoog. Maar als de rente verder daalt, daalt ook de winstgevendheid. Dan zullen meer mensen, zoals veel Zwitsers nu al, moeten gaan betalen om geld op de bank te mogen zetten. Maar er zijn de afgelopen tijd ook veel grote overnames gedaan dankzij het goedkope geld. Mooi, maar voegen die overnames nog iets toe en zijn ze ook nog betaalbaar als de rente stijgt? Wij kijken hier kritisch naar, want een bedrijf met veel schulden zal bij enige tegenwind al snel kritisch naar het dividend kijken.

Al met al kan een oplopende rente dus op korte termijn een negatief effect hebben op de waarde van dividendaandelen. Maar door kritisch te blijven, goed te kijken naar hoe ondernemingen hun geld verdienen in verschillende renteomgevingen en de schuld onder de loep te nemen, kan het effect beperkt blijven. En kijk uit voor DDD; dure, defensieve dividendaandelen.