Vermorzelt Fonds40 de Index20+?

"Tot nu toe behaalde de passieve Index in 2015 een rendement van 8,15%. IEX Fonds40 staat op 8,17%, zowaar een minimale voorsprong. Het is een indicatie dat de battle tussen actief en passief in 2015 ongekend spannend gaat worden. Ik houd vertrouwen dat aan het eind van het jaar toch weer een passief feestje gevierd kan worden."

Zo eindigde ik half februari mijn verslag over de strijd tussen actief en passief over 2014. Ik kon melden dat mijn passieve indexstrategie in dat jaar 4,22% beter scoorde dan de actieve IEX Fonds40. Sinds 2012 vergelijkt IEX de resultaten van de Fonds40, samengesteld uit de beste actieve beleggingsfondsen en zijn tegenhanger, de uit indexfondsen bestaande Index20+.

Het fraaie passieve resultaat over 2014 gaf mij zoveel vertrouwen dat de lichte actieve voorsprong halverwege februari mij geen enkele zorgen baarde. Sindsdien echter liep de passieve achterstand verder op. De samensteller van IEX Fonds40, Peter van Kleef, de naar Robeco vertrokken oud-IEXProfs-hoofdredacteur, wijst mij daar regelmatig via sociale media op.

Ik repliceerde consequent dat de rendementsdraai ten gunste van passief wel zal volgen. Maar langzamerhand lijkt het dat ik mij dit jaar moet gaan voorbereiden op een smadelijke nederlaag. De stand per 31 juli 2015 liegt er namelijk niet om.

Het wordt er niet vrolijker op

Index20+ behaalde tot die datum een op zichzelf mooi rendement van +8,8%. Maar met dit resultaat heb ik toch het nakijken bij IEX Fonds40, dat een rendement behaalde van maar liefst 11,3%. Iets over de helft van het jaar en dan een underperformance van 2,5%, dat is maakt het passieve beleggingsleven er niet vrolijk op.

Hoe is het mogelijk dat de actieve Fonds40 zoveel beter presteert dan de passieve tegenhanger? Fonds40 opgebouwd uit 20 beleggingscategorieën, waarin steeds twee beleggingsfondsen zijn vertegenwoordigd. Index20+ is daar een afspiegeling van met dezelfde 20 thema's.

In principe wordt één fonds per thema geselecteerd, tenzij een tweetal fondsen nodig is om een betere afspiegeling met het Fonds40 thema te verkrijgen. Om de oorzaak van de flinke underperformance te achterhalen bekijk ik de thema's met de grootste verschillen.

Van de 20 verschillende beleggingsthema's scoorde Fonds40 er zestien beter dan Index20+. Een ongekend hoog aantal en direct al de belangrijke verklaring voor de relatief goede actieve prestatie. Onder die zestien zit een drietal flinke uitschieters. Met kop en schouders steekt het thema Frontier markets eruit.

Voor Fonds40 zijn de volgende twee fondsen opgenomen, met tussen haakjes het 2015 YTD rendement.

• Charlemagne Magna New Frontiers R EUR (+12,8%)
• Schroder ISF Frontier Markets Equity A Acc (+6,4%)

In dezelfde categorie is voor Index20+ opgenomen:

• Lyxor UCITS ETF Pan Africa C-EUR (-6,1%)

De juiste high yield-obligatiefondsen

Fonds40 behaalde met deze twee fondsen gemiddeld 9,6% rendement, waar Index20+ maar liefst 6,1% moest prijsgeven. De positieve resultaten van vooral Charlemagne staan in schril contrast met de negatieve prestatie van het indexfonds en zijn slechts deels te verklaren doordat de actieve fondsen ook blootstelling hebben aan de beter presterende Aziatische markten.

Maar dat kan zeker niet het hele verschil verklaren. Ik kan niet anders stellen dat de twee actieve fondsen succesvol zijn geweest in de geselecteerde aandelen waarin belegd werd.

Het tweede thema waarin Fonds40 beter presteerde was die van de High yield-obligatie:

• AllianceBernstein-Global High Yield Pf A USD (+10,0%)
• AXA WF Global High Yield Bonds A D (USD) (+11,6%)

Daar stond maar een heel matig positief resultaat van de passieve tegenhanger tegenover:

• Lyxor UCITS ETF iBoxx EUR Liquid HY 30 ExFinancial (+1,8%)

 Het verschil is precies 9% in het voordeel van de actieve fondsen. Een belangrijk deel van de sterke outperformance kan verklaard worden door het dollareffect. De Amerikaanse munt is tot en met juli 2015 met 9% is waarde gestegen. Het AXA-fonds heeft voor bijna 80% en AllianceBernstein zelfs voor 97% dollarobligaties in portefeuille.

Zonder het dollareffect zou de prestatie van beide fondsen in de buurt van het indexfonds zijn uitgekomen. Maar goed, het resultaat telt en dat is dik in het voordeel van de actieve beheerders.

Moeilijke grondstoffenmarkt

De derde sector die een belangrijke bijdrage aan de outperformance van Fonds40 heeft geleverd is de grondstoffensector. Fonds40 heeft de volgende twee fondsen opgenomen:

• Carmignac Pfl Commodities A EUR acc (-3,6%)
• PARVEST Equity World Materials C C EUR (+9,1%)

Grondstoffen presteerden dit jaar matig, met in de laatste weken zelfs een crash. Met peildatum 31 juli 2015 viel de schade nog wel mee, gezien het Carmmignacresultaat. Maar verbluffend goed presteerde Parvest met een plus van 9,1%. Daar kun je in deze moeilijke (grondstoffen)markten mee thuis komen.

Daarbij moet wel gemeld worden dat Parvest investeert in grondstoffengerelateerde bedrijven die het soms veel beter deden dan de grondstoffen zelf. De tegenhanger in de passieve index kon daar niet tegenop:

• RBS Market Access Rogers Int Commodity Index ETF (-4,6%).

         
Fonds40 haalt in deze sector een outperformance van 7,4%. Ik had eigenlijk als tweede passieve fonds er één moeten opnemen die ook in grondstoffenbedrijven had belegd. Maar ja, gedane zaken nemen geen keer....

Outperformance met convertibles en vastgoed

Werd de passieve index dan op alle fronten verslagen? Nee, er waren twee sectoren waarin de passieve index uitblonk. De grootse outperformance werd behaald in de categorie Converteerbare obligaties. Voor Fonds40 zijn daarvoor de volgende twee fondsen geselecteerd:

• Deutsche invest I Convertibles LC (+3,4%)
• F&C Global Convertible Bond A EUR Hedge (+4,0%)

Mooie rendementen zo tussen 3% en 4%, maar het passieve fonds deed het veel beter:

• Vanguard Convertible Securities Fund (+14,9%)

Toegegeven, in dit geval is de outperformance voor een belangrijk deel weer toe te schrijven aan het valuta-effect, maar nu ten gunste van het passieve fonds. Beide actieve fondsen dekken het valutarisico op de dollar (en andere munten) namelijk nagenoeg geheel af.

De tweede categorie die het leed voor de passieve index verzachtte is die van de wereldwijd beleggende vastgoedfondsen. De twee geselecteerde Fonds40-vertegenwoordigers behaalden gemiddeld 8,5% rendement.

• Henderson HF Global Property Equities A2 EUR (+8,2%)
• NN Global Real Estate Fund (+8,9%)

Mooi natuurlijk, maar de passieve tegenhanger van Think scoorde dubbele rendementscijfers.

• Think Global Real Estate UCITS ETF (+14,1%)

De strijd is nog niet voorbij

De achterblijvende prestatie van de twee actieve fondsen ligt zeker niet aan een valuta-effect. Kennelijk zijn beide actieve beheerders niet in staat geweest, althans in de eerste zeven maanden van het jaar, tot een beter renderende selectie van (vastgoed)aandelen te komen.

Tot slot is het aardig te vermelden dat de voormalig hoofdredacteur twee Robecofondsen heeft geselecteerd voor Fonds40. En het moet gezegd dat beide fondsen, in de categorieën aandelen wereldwijd en aandelen Azië, duidelijk beter scoorden dan de passieve tegenhangers (respectievelijk wereldwijd 16,0%/13,7% en Azië 16,5%/6,9%).

Dat beide categorieën voor actief toch niet tot een flinke outperformance ten opzichte van de passieve tegenhanger kwamen, lag aan de zwakkere prestatie van het andere actieve fonds in de betreffende categorie.

Resumerend moet ik mij voorbereiden op een teleurstellend passief resultaat. Maar de wedstrijd is pas op 31 december afgelopen. Gezien de turbulentie op de beurs kan er nog veel gebeuren, zo houd ik mijzelf voor....