"Doe mij wat meer van dat enge"

"Doe mij maar wat meer van dat enge, daar"

Het komt niet vaak voor dat je iets meer wilt van iets waar je eigenlijk bang voor bent. En toegegeven, een beetje raar is het ook wel. Beleggers hebben over het algemeen een grondige hekel aan volatiliteit. Niet zelden worden volatiliteit en risico als synoniemen gebruikt. De volatiliteitsindex heeft als geuzennaam dan ook de fear gauge. Dat roept beelden op van lange schaduwen in smalle steegjes bij zonsondergang.

Maar die angstindex ligt al een hele tijd op apegapen. Het water is kalm, we dobberen rustig rond en de beurzen tikken gestaag hoger en hoger. Veel mooier kan het niet worden. Zelfs ruziënde kazakken in de Krim en kruitdampen in Oekraïne veranderen daar nauwelijks iets aan.

En toch – je vraagt je af hoe het komt – in dat vredig dobberende bootje vol met beleggers op dat spiegelgladde wateroppervlak, laat iemand plotseling de naam Hyman Minsky vallen. Hyman Minsky. De econoom die zichzelf onsterfelijk heeft gemaakt door één enkele conclusie te trekken: Stability in itself is destabilizing.

Kalkoen
Wie de naam als eerste liet vallen, ik weet het niet. Maar de Minsky-verhalen schoten als paddenstoelen uit de grond. Plotseling beseften we het. Volatiliteit mag dan eng zijn, een volstrekt gebrek aan volatiliteit is niet veel beter. De Financial Times schreef erover. Tal van blogs. Zelf financieel adviseur Carl Richards, de servetman. Hij schetste het beeld van een kalkoen. De boodschap was helder.

De kalkoen kan maanden lang met rust gelaten worden, gevoed worden zelfs, maar je weet dat plotseling het moment komt dat hij met zijn pootjes omhoog op een rijkelijk gedekte tafel eindigt. Het Minsky-moment.

Wat Minsky wilde duidelijk maken is dat als de beurzen rustig omhoog kabbelen, zonder wolkje in de lucht, er steeds meer beleggers naar de markt komen met de illusie dat er geen gevaar is. Meer beleggers betekent hogere waarderingen. En uiteindelijk leidt dat tot onhoudbare waarderingen, een bubbel. En bubbels barsten. Stabiliteit destabiliseert uiteindelijk. Het is de pijnlijk efficiënte werking van de markt.

En dus verlangen beleggers naar volatiliteit. Naar een muur van vuistdik klam angstzweet. Naar een correctie. Gewoon 10% van de koersen af. En het gaat ook gebeuren, omdat het onvermijdelijk is. Gelukkig maar. Als adviseur (of huis- tuin- en keuken beursvoorspeller) kunt u eindelijk iets voorspellen dat zeker uit gaat komen. Ja, het Minsky-moment komt altijd onverwachts, maar het scheelt als je er op voorbereid bent.

• deze column verscheen oorspronkelijk in het juli-nummer van IEXProfs magazine