Deglobalisering is een fabeltje

Trump 1,0, Trump 2.0, oneerlijke concurrentie uit China, problemen met internationale aanbodketens, de Russische oorlog tegen Oekraïne… Het zijn allemaal factoren die volgens sommige analisten onherroepelijk leiden tot een trendomkering, weg van globalisering terug naar productie in eigen land, of in ieder geval dichtbij.

Maar stemt dat overeen met de feiten? “Tot nu toe nauwelijks”, schrijft Joachim Klement in zijn blog. De chefstrateeg van de Britse zakenbank Panmure Liberum beroept zich op een ijzersterke studie van de ECB hierover met de lange titel Geopolitics and Trade in the Euro Area and the United States: De-risking of Import Supllies?

Handelsstromen Eurozone en VS

Ivelina Ilkova, Laura Lebastard en Roberta Serafini van de ECB hebben in deze studie onderzocht in hoeverre de handelsstromen van de Eurozone en VS zijn veranderd tussen 2016 en 2023.

Hun eerste conclusie is dat er zeker wat is veranderd. Zowel in de VS als de Eurozone is er een trend zichtbaar dat de import uit meer landen komt. Er is dus sprake van meer spreiding van de aanbodketen. De Eurozone is wat dit betreft actiever geweest dan de VS.

Geen decoupling

Maar interessant genoeg heeft dat in de Eurozone niet gezorgd voor minder handel met bijvoorbeeld China. Integendeel, die is gestegen. De handel is alleen van karakter veranderd.

De zogenoemde “decoupling” of ontkoppeling – waarbij de handel met enkele landen sterk gereduceerd wordt – heeft in de Eurozone feitelijk alleen plaatsgevonden met Rusland en het Verenigd Koninkrijk (vanwege Brexit).

VS koppelt zich wel af van China

In de VS is het beeld net een tikkeltje anders. Daar heeft de decoupling zich beperkt tot Rusland en China. Maar de handel met geopolitiek niet echt bevriende naties zoals Zimbabwe, de Democratische Republiek Kongo en Vietnam, is daarentegen toegenomen. Ook hier is dus sprake van een gemixed beeld.

Per saldo kun je zeggen dat er wel sprake is geweest van nearshoring en friendshoring, maar de focus lag toch vooral op diversificatie van de aanbodketen, waarbij backshoring (meer in eigen land produceren) een ondergeschikte rol heeft gespeeld.

Deglobalisering?

Voor Klement toont het onderzoek aan wat hij al lang dacht. "De meeste bedrijven kunnen zich niet zomaar loskoppelen van internationale toeleveringscentra zoals China. Dat duurt vele jaren en is vaak te duur om te rechtvaardigen. De enige logische ontkoppelingstrends waren er de afgelopen jaren tussen de VS en China en tussen de Eurozone en Rusland en het VK. De ontkoppeling tussen de Eurozone en het VK hoeft daarbij niet eeuwig te duren. Zodra de EU en het VK weer nader tot elkaar komen, kan ook de handel een boost krijgen.”

Waar de ECB-studie in ieder geval geen bewijs voor levert, is dat de globale handel afneemt. Van deglobalisering is geen sprake.