Op weg naar een tijdperk van schaarste

De economische wetenschap houdt zich bezig met keuzes die mensen, bedrijven en overheden maken bij de productie en consumptie van goederen en diensten. Hoe wordt kapitaal ingezet? Hoeveel uur stelt iemand zich beschikbaar voor werk en tegen welke prijs? Hoe belangrijk is werk en inkomen voor mensen in verhouding tot vrije tijd?

Het gaat veel over vraag en aanbod en over overvloed en schaarste, en dat laatste wordt volgens J.P. Morgan Asset Management ook voor beleggers een belangrijk thema de komende jaren.

Dat schrijft de vermogensbeheerder in de Mid-Year Investment Outlook 2023.

Aanbodoverschot

De afgelopen decennia was schaarste vreemd genoeg nauwelijks een issue voor beleggers. Dat heeft te maken met de globalisering en de enorme stroom aan goedkope producten uit, met name, China.

Aan het eind van de vorige eeuw was China nog nauwelijks een factor voor de wereldeconomie. Maar door de hervormingen van Deng Xiaoping en de opname in de Wereldhandelsorganisatie kwamen er 1,2 miljard goedkope arbeidskrachten bij voor de wereldproductie, terwijl de Chinezen in het begin zelf relatief weinig consumeerden.

Tegelijkertijd was er in de VS een renaissance van de energie-industrie. De VS werd van importeur een exporteur van olie en gas. Het aanbod van arbeid en energie was dus groot. Zo groot, dat de vraag dat nauwelijks kon bijbenen, wat ook de lage inflatiedruk verklaart.

Van overvloed naar schaarste

Maar de aanbodzijde van de wereldeconomie is aan het veranderen. Zorgen over klimaatverandering hebben een rem gezet op de exploitatie van delfstoffen, terwijl de pandemie heeft geleid tot wat de vermogensbeheerder ziet als een blijvende verandering in toeleveringsketens en arbeidsmarkten.

Daarnaast is er nog de invasie van Rusland in Oekraïne die in het Westen tekorten aan tal van andere grondstoffen heeft gezorgd, naast energie. Hetzelfde geldt voor de geopolitieke spanningen tussen de VS en China.

In theorie zet dat een rem op de wereldwijde groei, maar de geschiedenis kent gelukkig meerdere voorbeelden van het menselijk vermogen om aanbodproblemen te overwinnen met innovatie en efficiency. Die innovaties vragen om kapitaalinvesteringen en precies daar liggen gigantische kansen voor beleggers, denken de analisten van J.P. Morgan.

Duurzame energie

Het meest voor de hand liggende voorbeeld is duurzame energie. De energietransitie vereist enorme investeringen. Er zijn prognoses van het Internationaal Energieagentschap (IEA) dat het aanbod aan groene elektriciteit tot 2030 meer dan verdrievoudigen moet om aan de doelstellingen voor een CO2-neutrale productie te werken. Bij een schaars aanbod van kapitaal kunnen beleggers dan hoge rendementseisen stellen.

Het gaat niet alleen om energieproducenten, ook andere bedrijven kunnen profiteren. Denk bijvoorbeeld aan sectoren als de bouw, transport, chemie of staalindustrie die de stap wagen naar een duurzamere productie.

De klimaatcrisis veroorzaakt niet alleen een schaarste aan energie. Voor het welslagen van de energietransitie en de overgang naar zonnepanelen, windmolens, waterstof en elektrische auto’s zijn allerlei materialen nodig zoals lithium, koper en silicium.

Emerging markets

Voor opkomende markten zijn het minstens zo uitdagende tijden als voor westerse economieën. Denk alleen maar aan het feit dat EM-landen vaak liggen in de heetste en droogste gebieden ter wereld.

Maar het schept ook kansen. Veel opkomende economieën zijn immers leveranciers van schaarse grondstoffen.

De de-globalisering zorgt er bovendien voor dat westerse economieën naar alternatieven zoeken voor China en Rusland. Mexico kan bijvoorbeeld profiteren van een near-shoring-trend in de VS.

Volatiliteit

Recessierisico's, zoals die er nu zijn, kunnen leiden tot extra volatiliteit op de grondstoffenmarkten, maar voor beleggers hoeft dat niet erg te zijn, want het levert aantrekkelijke instappunten op voor de lange termijn, zegt J.P. Morgan.

De klimaatverandering zorgt ook voor andere vormen van schaarste zoals water en voeding. Ook daar moeten oplossingen voor worden gezocht, wat tot innovaties kan leiden in de landbouw, het watermanagement en de infrastructuur. Bedrijven die hier goed in zijn, gaan een gouden toekomst tegemoet.

Demografie

Tenslotte is er door demografische veranderingen en vergrijzing een groeiende schaarste aan human capital. Dat schept kansen voor landen in Afrika en Zuid-Amerika met een relatief jonge beroepsbevolking.

Verder kunnen automatisering en kunstmatige intelligentie helpen de arbeidsschaarste in het Westen te overwinnen.

Volgens J.P. Morgan is dit nog maar het topje van een ijsberg aan schaarste. Er komt een tijdperk aan van tekorten die voor grote structurele verschuivingen in de economie zullen zorgen, met kansen en uitdagingen, die beleggers niet mogen negeren.