Rentelasten overheden verdubbelen in 2025

Een enorme schuldenlast en een stijgende rente zullen de komende jaren leiden tot een explosieve groei van de rentelasten voor overheden. Voor de economie en belastingbetalers is dat een tegenslag. Voor beleggers opent het nieuwe perspectieven, schrijft Janus Henderson in een persbericht. 

De cijfers die de vermogensbeheerder opsomt in zijn jaarlijkse Sovereign Debt Index zijn schrikbarend. De wereldwijde overheidsschuld is tussen 2008 en 2022 meer dan verdubbeld (+117%) tot een recordniveau van 66,2 biljoen dollar. Dat was veel sneller dan de wereldeconomie die met slechts 56% steeg.

Belastingbetaler 

Het afgelopen decennium was die schuldstijgingen nog niet zo’n ramp vanwege de lage rente, maar zoals iedereen weet, is die tijd voorlopig voorbij. Overheden moeten rekening houden met een verdubbeling van de rentelasten in de komende drie jaar. Belastingbetalers zullen gedwongen worden een deel van de rekening te betalen.

De oplopende rentelasten zijn een bijna niet te stoppen proces. Vorig jaar stegen ze al met 20,9% (bij constante valuta) tot een recordbedrag van 1,38 biljoen dollar. Dat was de scherpste stijging sinds 1984. De effectieve rente op de totale schuld (oud en nieuw) bedroeg 2,2%.

Van 2,2% naar 3,8%

Janus Henderson verwacht dat - naarmate steeds meer oude obligatieleningen  worden omgezet in nieuwe - dit in 2025 zal oplopen tot een effectief rendement van 3,8%, wat betekent dat overheden tegen die tijd 2,80 biljoen dollar aan rente moeten betalen. 

Dat komt ook door aanhoudende begrotingstekorten die de schuld extra doen stijgen. Janus Henderson gaat uit van een wereldwijde overheidsschuld van 77,2 biljoen dollar in 2025.

Iemand moet de rekening betalen

De stijging van overheidsschulden en rentelasten kan niet eindeloos doorgaan zonder consequenties. Overheden zullen moeten bijsturen in de vorm van bezuinigingen en/of hogere belastingen.

Janus Henderson denkt dat vooral de Verenigde Staten op dit punt kwetsbaar zijn. De VS waren vorig jaar namelijk goed voor meer nieuwe leningen dan alle andere landen bij elkaar.

Een extra pijnpunt voor de schatkist zijn de verliezen op obligaties in bezit van centrale banken. Ook die verliezen drukken op de begroting.

Per saldo leiden lagere overheidsuitgaven en hogere belastingen tot een rem op de economische groei.

Obligatiebelegger is spekkoper 

De keerzijde van de medaille is dat obligatiebeleggers garen spinnen bij de situatie. Zij zijn immers degene die de extra rente opstrijken. De yield op overheidsobligaties staat inmiddels op het hoogste niveau sinds 2007. Dat zorgde in 2022 voor veel pijn. Een stijgende rente levert immers dalende koersen op. Maar Janus Henderson verwacht dat dit proces de komende jaren in reverse gaat.

Sterker, de vermogensbeheerder gaat uit van een hardere landing dan menigeen denkt, wat de rente omlaag drukt en de koersen omhoog.

Lage schuld in Nederland

In Nederland valt de schuldsituatie reuze mee. Wij zijn qua overheidsschulden een van de beste jongetjes uit de klas met een schuldquote van slechts 51% (536 miljard dollar) in 2022.

De verwachting is dat de schuld in 2025 uitkomt op 583 miljard dollar. Dat is meer dan in 2022, maar aangezien de economie sneller groeit dan de schuld, daalt de schuldquote toch tot 48%. Ook de inflatie helpt mee de schuldenberg onder controle te houden.