Omgekeerde rentecurve positief voor obligatiebeleggers

Normaal gesproken geldt dat de rente van een obligatie oploopt naarmate de looptijd langer wordt. Als de rente op een tweejarige staatsobligatie hoger is dan die op een tienjarige lening dan wordt daarom gesproken van een omgekeerde rentecurve.

Historisch gezien is dat vaak een voorteken voor een recessie. Duidelijke voorbeelden waren eind jaren 70 en begin jaren 80. De recessie van 1990-1991 werd ook voorafgegaan door een omgekeerde rentecurve. Hetzelfde geldt voor die in 2001 en 2009.

De oorzaken zijn vaak dezelfde. Het zijn keerpunten na een periode van voorspoed en stijgende inflatie. Dat dwingt centrale banken in te grijpen wat de korte rente omhoog drukt. Voor de lange rente geldt dat minder. Die wordt meer bepaald door de langetermijnverwachtingen van inflatie en groei.

Wat betekent dit voor de obligatiemarkt?

Inmiddels is de rente wederom omgekeerd en flink ook. Een recessie is vooralsnog uitgebleven, maar veel economen verwachten dat die alsnog komt in 2023.

Wat betekent dat voor de obligatiemarkt? Dat bespreekt Eric McArdle in de blog Simplify aan de hand van historische data voor Amerikaanse staatsobligaties.

Rolling returns

Allereerst heeft hij gekeken naar de gemiddelde rendementen van twee- en tienjarige staatsleningen tussen 1977 en eind 2022. Hij neemt daarbij de zogenoemde rolling returns (voortschrijdende rendementen) van 1 maand tot 24 maanden.

Als de obligaties lang (24 maanden) werden vastgehouden, dan rolde er voor tienjarige leningen een gemiddeld rendement uit van 7,17%. Bij de tweejarige treasuries was dat 11,44%.

Keerpunt

Verder blijkt dat in de eerste maanden na het omkeren van de rentecurve de rolling returns meestal slechter waren dan het langetermijngemiddelde. Maar hoe langer het geleden was dat de rentecurve omkeerde, des te beter werden de rendementen. Ongeveer een half jaar na het omdraaien van de curve beginnen de rendementen beter te worden dan het langetermijngemiddelde.

McArdle maakt de kanttekening dat het gaat om gemiddeldes. De omstandigheden en verschillen tussen de periodes waren groot. In 2019 keerde de rentecurve bijvoorbeeld ook om, maar zonder dat beleggers er baat bij hadden. De twee- en tienjarige rolling averages over de 24 maanden na 26 augustus 2019 kwamen uit op respectievelijk 3,71% en 4,56%. 

Perfecte timing

McArdle heeft onderzocht wat het beste instapmoment was. Beleggers die het punt van maximale omkering wisten te timen, waren de grootste winnaars, zo blijkt uit de cijfers.

Dat geldt voor zowel obligaties met een korte als met een lange looptijd. Bij de ongekeerde rentecurves van 2019 en 1998 bleven de resultaten een beetje achter, maar bij alle andere periodes konden in de twee jaar na maximale inversie rendementen worden behaald van ver boven de 10%.

De beste beleggingsperiode was er in de twee jaar na 29 maart 1989 toen er voor beleggers rendementen in het verschiet lagen van meer dan 30% op een tweejarige lening en 26% op een tienjarige lening.

Waar zitten we nu?

Volgens McArdle keerde keerde de rentecurve in de VS voor het eerst om op 1 april 2022. Het grootste verschil tot nu toe werd bereikt in begin december toen het gat tussen korte en lange rente 84 basispunten bedroeg.

Op het moment van schrijven is het verschil weer verminderd tot 67 basispunten. Het zou dus kunnen dat het perfecte moment om in te stappen al achter de rug is. Maar bijna perfect is natuurlijk ook niet slecht.

Yield curve inversion deepening again, now at -73 bps (0.73%). https://t.co/NLm7DV6DeS

— Markets & Mayhem (@Mayhem4Markets) January 5, 2023

Europese situatie

De situatie in Europa is iets anders dan in de VS. Dat heeft onder andere te maken met een zwakkere economie en een latere reactie van de ECB op de inflatiestijging.

Maar ook in Europa is de rentecurve sinds november 2022 omgekeerd. In de belangrijkste Europese markt Duitsland ligt de rente voor een 2-jarige Bund momenteel rond de 2,57% en voor een tienjarige lening op 2,28%.

Veel economen verwachten dat dit verschil nog wat zal oplopen als de ECB de rente verder verhoogt en de economische vooruitzichten somberder worden.