Rijkdom en pricing power als aanjagers van inflatie

De VS heeft acht maanden achter de rug met inflatiepercentages van boven de 8%. Dat is niet meer voorgekomen sinds het begin van de jaren ’80. In de eurozone zitten we zelfs al een paar maanden op meer dan 9%.

Hoelang kan dat nog duren? De Fed, de ECB en andere centrale banken proberen de inflatie immers al geruime tijd te beteugelen met enorme renteverhogingen. Aan de aanbodzijde verlopen de aanvoerroutes weer soepeler. De olie- en gasprijzen dalen. De vraag van consumenten neemt af door recessievrees.

Meer rijkdom

Toch zijn er volgens Ben Carlson van Ritholtz Wealth Management goede redenen waarom de inflatie voorlopig hoog blijft. Carlson focust op de VS, maar de analyse gaat grotendeels ook op voor Europa.

Het heeft ten eerste veel te maken met de gedurende corona toegenomen rijkdom van consumenten.

Het netto-vermogen van Amerikaanse huishoudens is gestegen van bijna 110 biljoen dollar eind 2019 tot meer dan 135 biljoen dollar medio dit jaar. Eind 2021 was het zelfs 142 biljoen. Dat is een ongekende stijging in 2 jaar. Het is dit keer niet alleen de top 10% die profiteert. De vermogens stijgen over de hele linie.

Van 1989 tot vlak voor de kredietcrisis in 2007 steeg het vermogen van de 50% minst rijke Amerikanen van 773 miljard dollar naar 1,4 biljoen dollar. Hun vermogen steeg dus in iets minder dan 20 jaar met ruim 620 miljard dollar.

Daarna kwam er echter een grote klap. De onderste 50% had het zwaar te verduren door de financiële crisis en de huizencrash. Hun totale vermogen smolt daardoor weg tot nog maar 190 miljard dollar.

Daarna ging het weer bergop. Tegen het einde van 2019 was het opgelopen tot bijna 2 biljoen. Daarna kwam corona en liep de teller op tot ongeveer 4,4 biljoen dollar. Het netto-vermogen van de onderste 50% is dus meer dan verdubbeld in drie jaar!

Meer geld te besteden

Dat heeft de minder rijke Amerikanen inflatie- en recessiebestendiger gemaakt. Tegenwind in de wereldeconomie is nauwelijks een reden om de consumptie te verlagen.

Carlson: “Amerikaanse consumenten zijn door hun enorme vermogen waarschijnlijk nog nooit eerder zo goed voorbereid geweest op hoge inflatie en een mogelijke recessie als nu.”

Bedrijven dragen bij aan inflatie

De hoge inflatie wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren zoals corona, grote overheidsuitgaven in reactie op Covid, problemen met aanbodketens, hoge consumentenuitgaven, de inval van Rusland in Oekraïne en de Fed met zijn renteverhogingen.

Dat zijn de oorzaken, maar de feitelijke prijsverhogingen komen van bedrijven. Veel bedrijven rekenen de hogere kosten waar zij mee te maken hebben rechtsreeks door aan de klant. Maar sommigen gaan zelfs nog verder en verhogen de prijzen meer. Per saldo heeft dit ertoe geleid dat de winstmarges van S&P 500-bedrijven flink zijn opgelopen.

Carlson: “Het is een beetje hypocriet als je bedrijven hoort jammeren over hoge grond- en materiaalkosten, hoge lonen, een tekort aan arbeidskrachten en problemen met aanbodketens. Veel ondernemers hebben die hogere kosten namelijk volledig doorberekend aan hun klanten.”

De Fed kan deze trend van een prijsspiraal bij ondernemers misschien doorbreken door de economie in een recessie te dwingen. Maar zolang bedrijven de kosten kunnen doorgeven aan consumenten omdat die bereid zijn hun vermogen aan te spreken, is de kans groot dat de huidige hoge inflatie hardnekkig blijkt.