De enorme impact van klimaatverandering

De Europese energiecrisis heeft voor een trendbreuk gezorgd in het debat over duurzaam en sociaal verantwoord beleggen (ESG). Opeens zijn steenkolen weer gevraagd en is olie- en gasexploratie geen vies woord meer. De waarschuwingen uit het laatste IPCC-rapport lijken in de wind te worden geslagen. Ook door corona ontbreekt het al een paar jaar aan daadkracht bij het bestrijden van klimaatverandering.

Toch is dit waarschijnlijk een momentopname. Op de lange termijn is er geen ontkomen aan de energietransitie. De desastreuse gevolgen van klimaatverandering worden immers steeds zichtbaarder met extreme weersomstandigheden en een verlies aan biodiversiteit.

Gertjan Medendorp en Anna Czylok van Aegon Asset Management zijn ervan overtuigd dat dit grote consequenties zal hebben voor beleggers, zo zeggen zij in een reeks artikelen over ESG Megatrends, waaronder deze over klimaatverandering.

Grote gevolgen

Dat klimaatverandering risico’s met zich meebrengt, zal iedereen zo langzamerhand beseffen. Kijk alleen maar naar de droogte die overal zorgt voor mislukte oogsten, bosbranden en waterschaarste. Daarnaast zijn er de gevaren die meer in de toekomst liggen, zoals overstromingen door een stijgende zeespiegel.

Het levert voor beleggers tal van vraagstukken op waar ze mee moeten leren omgaan.

Welke energiebedrijven weten de sprong te maken van fossiele brandstoffen naar groene energie? Hoe gaat de transportsector om met elektrificatie? Wat zijn de gevolgen van duurdere CO2-emissierechten? Wordt water een schaars goed? Wat voor impact heeft klimaatverandering op de voedselketen en zorgt het voor meer inflatie dan we de laatste decennia gewend waren? Zijn natuurcatastrofes verzekerbaar?

Diagram voor beleggers

Aegon AM geeft de dilemma's voor beleggers als volgt weer in een diagram. Er zijn twee soorten risico’s:

• Fysieke risico’s (overstromingen, droogte, stijgende zeespiegel, hitte en stormen)
• Transitierisico’s (veranderingen in beleid, aansprakelijkheid en technologisch)

Die risico’s hebben beide een impact op:

1. Het productieproces
2. Aanbodketens
3. Schade aan assets, zoals gebouwen, infrastructuur, voorraden en landbouwgronden
4. Verandering in vraag en aanbod naar ruwe grondstoffen
5. Verandering in vraag en aanbod naar goederen en diensten

Dynamisch proces

Het is volgens Aegon AM een dynamisch proces (nonlineair).

• Zo maakt het veel uit of de globale temperatuur met 2 of 3 graden stijgt. Hoe hoger de stijging, des te groter de impact.
• Het klimaatbeleid kan per land sterk verschillen. Beleggers moeten ook rekening houden met plotselinge veranderingen. Een olieproducent uit Saoedi-Arabië heeft met andere beleidsmaatregelen te maken dan een uit Europa. In het ene land zal misschien zonne-energie gesubsidieerd worden, terwijl in een andere land wind of waterkracht de voorkeur krijgt.
• Een van de belangrijkste nog onbeantwoorde vraagstukken is, hoe snel en tot welk niveau de prijs voor CO2-emissies zal worden opgevoerd. Voor bedrijven kan dat enorme gevolgen hebben, zowel positief als negatief.
• Bij een dynamisch proces hoort ook dat er ongetwijfeld technologische doorbraken komen bij bijvoorbeeld accu’s, zonnecellen en waterstof die sommige bedrijven in de kaarten zullen spelen en andere niet.

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Energie-intensieve bedrijven mijden?

Beleggers kunnen op verschillende manieren reageren. Ze kunnen het klimaatthema proberen te ontwijken, of ze kunnen er heel actief mee aan de slag gaan.

Aegon AM geeft het voorbeeld van industrieën die veel CO2 uitstoten, zoals energieproducenten, chemie-, cement- en staalbedrijven. Eén mogelijke strategie is om deze bedrijven compleet te mijden. Maar Aegon AM vindt dat onverstandig omdat deze bedrijven ook in de toekomst nodig zullen zijn.

“These are the sectors where transitioning towards sustainable energy sources can make the biggest impact. Cutting off financing sources in these industries can be pressing a brake pedal on transition in the first place.”, zeggen de auteurs.

Aegon AM is voor uitsluiting van bedrijven die de energietransitie negeren of ontkennen en het helpen van de goedwillende rest.

CO2-belasting

CO2-heffingen gaan zoals gezegd de komende decennia in ieder geval een cruciale rol spelen bij het stoppen van de aardopwarming. Aegon AM denkt dat dit vooral voor de emerging markets een grote uitdaging zal betekenen, omdat die een grotere technologische sprong moeten maken.

Veel zal afhangen van de effectiviteit van een globaal systeem voor CO2-emissierechten. Een van de moeilijkste taken voor de internationale politiek wordt het opzetten van een systeem dat eerlijk en effectief is voor zowel rijke als arme landen en energie-intensieve en -extensieve bedrijfstakken.