Stockpicken? Begin er niet aan!

So far so good, zullen veel beleggers in de VS denken. De aandelenmarkt floreert. De beurzen hollen van het ene record naar het andere. Maar juist het gemak waarmee winst kan worden geboekt is volgens Jonathan Clements, directeur van Financial Education, gevaarlijk.

“Het kan beleggers naar de bol stijgen,” zegt hij in een blog voor de website creative planning. "Hoe langer de bullmarkt duurt, des te kleiner is de kans nog op succes."

Zijn advies aan gewone stervelingen: kies voor de relatieve veiligheid van indexfondsen, want zelfs de beste beleggers hebben de grootste moeite om de markt te verslaan. Daar zijn een aantal goede redenen voor. Clements somt er acht op.

1. Enorme concurrentie
   Stockpicken is zoals met goud zoeken. De eerste goudzoeker die een ader vindt, wordt rijk. De groep daarna kan er ook nog aardig aan verdienen, maar als de massa gaat zeven, wordt het moelijk om zelfs nog maar een kruimeltje goud te vinden.
   Op de beurs werkt het niet anders. De slimste beleggers weten vaak als eerste ondergewaardeerde effecten te vinden, maar die onderwaardering verwijnt daarna al snel om vervolgens over te slaan in overwaardering, als te veel beleggers hetzelfde kopen. 
   
   
2. Transactiekosten
   De effectenmarkt werkt behoorlijk efficiënt, maar toch blijft er bij elke transactie altijd een beetje geld achter bij handelaars die het spel van vraag en aanbod perfect spelen. Op termijn kan dat behoorlijk in de papieren lopen.
   
   
3. Skewness
   Beleggers laten zich maar al te vaak verblinden door het gemiddelde van een index. Dat geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid. Dat komt doordat er altijd aandelen zijn die het extreem goed doen. In de Britse financiële theorie noemen ze dat skewness, of scheefheid in het Nederlands.
   
   
4. Dispositie-effect
   Het kan zijn dat een belegger, zonder het te beseffen, een echte winnaar in de portefeuille heeft. Het aandeel verdubbelt om vervolgens te verdrievoudigen. Moet er winst worden genomenn, of hebben we hier met een Amazon te maken en is zelfs de sky niet the limit?
   Uit onderzoek van gedragswetenschappers blijkt dat veel beleggers besluiten om in het kader van - van winst nemen is nooit iemand slechter geworden - daarom het goed renderende aandeel op een gegeven moment toch maar te verkopen. Dat fenomeen staat bekend als het dispositie-effect. Op zich is deze aanpak niet zo erg, ware het niet dat beleggers geneigd zijn hun verliezende posities juist langer vast te houden dan verstandig is, omdat ze denken dat het toch nog wel goed komt. Beide gedragingen bij elkaar oppgeteld levert meestal een nettoverlies op.
   
   
5. Overmoed
   Een uitweg uit dit dilemma is om de winst uit (te vroeg) verkochte aandelen te herinvesteren in een breed gespreide indexfonds. De kans op een positief rendement over een langere periode is dan groot. Helaas, dat blijken de meeste beleggers dan niet te doen. Overmoedig geworden omdat het is gelukt een beurswinnaar te vinden, zal het een tweede en derde keer ook wel lukken, wordt dan gedacht. De realiteit is echter dat slechts een handvol beleggers daartoe in staat is. 
   
   
6. House money-effect
   Mensen houden van gokken, ook met aandelen. Na eerste successen wordt de inzet verhoogd door meer geld te zetten op een steeds kleiner groepje effecten waarin wordt geloofd. Extreme voorbeelden genoeg. Beleggers die bijvoorbeeld al hun geld omwisselen in bitcoins. Het gebeurt.
   
   
7. Skewness redux
   Hoe langer beleggers denken dat ze de waarheid in pacht hebben, des te vaker zullen ze het mis hebben, tenzij ze dus heel slim zijn. Tel daar de scheefheid van markten en de transactiekosten bij op en de kans is levensgroot dat de index niet wordt verslagen.
   
   
8. Pascal’s gok
   Blaise Pascal was een 17e-eeuwse Franse wiskundige en filosoof. Hij stelde dat als iemand besluit te geloven in God en deze blijkt niet te bestaan, dan de prijs die voor deze misvatting wordt betaald bescheiden is: een leven van aanbidding en een beetje minder onstervelijkheid. Mensen die daarentegen besluiten niet te geloven, terwijl God wel bestaat, staan een veel hogere prijs te wachten, namelijk eeuwig branden in de hel.

Vertaald naar aandelen: de kosten voor mensen die voorzichtig beleggen, terwijl ze eigenlijk heel agressief hadden moeten zijn, zijn veel kleiner dan andersom.