Wat goed is voor beleggers is goed voor fondshuizen

Dat stelde Jeffrey Schumacher, Associate Director Fund Manager Research bij Morningstar, tijdens het recente Morningstardebat over de toekomst van vermogensbeheerders in Amsterdam.

"Wat goed is voor beleggers is uiteindelijk ook goed voor fondshuizen"

Maar fondshuizen zitten in een lastig parket, weet ook Schumacher. Actief beheerde fondsen ondervinden sterke concurrentie van goedkope passieve fondsen. MiFID II zorgt voor extra regelgeving en kosten. En de opkomst van fintech en artificial intelligence kan disruptief uitpakken. Deze ontwikkelingen zetten de marges van vermogensbeheerders onder druk, terwijl ze juist geld nodig hebben om te investeren. "Het is voor fondshuizen consolideren en schaalvergroten of specialiseren om te kunnen voortbestaan," aldus Schumacher.

klantenbelang boven commerciële belang

Morningstar analyseert hoe fondsenhuizen omgaan met de beloning van portefeuillemanagers, welke fondsen worden gelanceerd dan wel opgeheven,  hoe het is gesteld met het capaciteitsmanagement bij fondsen en hun kosten uiteraard.

Schumacher pleit voor een aantal verbeteringen die in het belang zijn van de particuliere belegger. "Wij zien graag dat een fondshuis de variabele beloning van een fondsmanager koppelt aan de prestaties van zijn fonds op lange termijn en niet op korte termijn of aan het vermogen onder beheer. Ook vinden we het belangrijk dat een fondsmanager in zijn eigen fonds belegt, want daardoor loopt zijn belang parallel aan dat van zijn beleggers." 

Vermogensbeheerders moeten verder terughoudend zijn met het lanceren van nieuwe fondsen, vindt Schumacher, zeker als het meer van hetzelfde is. Hij geeft de voorkeur aan vermogensbeheerders die zich specialiseren in enkele strategieën dan aan fondshuizen die veel beleggingscategorieën willen aanbieden, of bij elke trend een nieuw fonds op de markt brengen.

De belangen van beleggers moeten prevaleren boven commerciële belangen van het fondshuis, vindt Schumacher. Hierbij hoort volgens hem ook het sluiten van een fonds als dat een zodanige omvang bereikt waardoor uitvoering van de strategie in de knel komt. "Zo worden de zittende beleggers beschermd."

Degressieve kostenstructuur

Maar daarmee is het rijtje aanbevelingen nog niet compleet. Schumacher gaat verder. "Voer een degressieve kostenstructuur in waarbij de beheer- en servicekosten voor een belegger lager worden naarmate het fonds groter wordt. Een vaste fee is nog steeds de norm. Maar waarom zou een fondshuis beleggers niet laten meedelen in de schaalvoordelen van een groter fonds? De kosten voor het beheer van een groter fonds stijgen minder hard dan inkomsten uit een groter vermogen."

Schumacher merkt dat sommige fondshuizen bezig zijn met het aanpassen van hun kostenstructuur. Zo bepaalt Kempen Global Sustainable Equity voortaan elk jaar de hoogte van de service en management fee op basis van het beheerd vermogen. Deze kosten verlagen staffelsgewijs als het vermogen onder beheer toeneemt.

Think ETF's introduceerde in januari van dit jaar een degressieve kostenstructuur voor zijn Think Global Equity ETF. De lopende kosten voor deze ETF bedragen 0,20% over het beheerde vermogen tot 200 miljoen euro. Over het bedrag boven de 200 miljoen euro wordt een korting gegeven van 0,03% tot het laatste omslagpunt van een miljard euro. Voor het belegde vermogen boven deze grens betalen beleggers 0,13%.

Voorbij het eigen fonds kijken

Vermogensbeheerders staan voor de opdracht zich te onderscheiden. Maar of ze meteen in beweging komen betwijfelt Jeroen Preijde, partner bij consultant EY. De druk is volgens hem nog niet hoog genoeg. "De brutomarge bij fondshuizen is 40%. Die kan wat hebben. De concentratie van de sector zal geleidelijk verlopen. Misschien valt de helft van de fondshuizen weg. In de Nederlandse markt is nog ruimte voor specialisten."

"De brutomarge bij fondshuizen is 40%"

Preijde vindt dat fondsaanbieders ook voorbij hun eigen product moeten kijken en zich afvragen of het eigen fonds nog relevant is. "Als een fonds leegloopt, dan doe je als fondsenhuis iets niet goed.’

Ook Kirst Kuipers, hoofd ETF-sales Nederland bij iShares, ziet voorlopig nog geen consolidatieslag ontstaan op de Nederlandse markt. Volgens hem bewegen sommige fondsenhuizen juist de andere kant op. "Lage kosten zijn essentieel," aldus Kuipers.

Drastische keuzes 

"Tot hoe ver moeten fondshuizen meegaan met de wensen van de klant voor een apart product of mandaat," schetste Hilko de Brouwer, Head Institutional Relations Netherlands & Nordics bij Robeco, het dilemma waarmee fondshuizen zitten. ‘Want er is ook de noodzaak tot efficiëntie."

"We zijn gefocust met actief en doordacht passief"

Robeco heeft volgens De Brouwer drastisch gekozen voor een aantal actieve en kwantitatieve strategieën. "We zijn gefocust met actief en doordacht passief." Om schaalgrootte te krijgen sluit De Brouwer overnames door de Rotterdamse vermogensbeheerder niet uit.

Robeco lanceerde recent twee nieuwe fondsen die beleggen in industriële innovatie en fintech. De Brouwer kreeg de vraag voorgelegd hoe deze introducties passen in juist een kleiner, specialistischer fondsaanbod en of ze niet het gevolg zijn van een hype. Volgens hem gaat het hier om structurele trends en om een groeiende markt.

Een derde minder beleggingsfondsen

"ABN Amro wil minder fondsen aanbieden," vertelde Martin Stolker, executive director van ABN Amro Advisors. "Een derde van het aanbod kan eruit." Het kleinere aanbod wordt ingegeven door de hoge kosten voor advies. Advies is volgens Stolker duur omdat het fondsaanbod niet is gestandaardiseerd. Daarom wil Stolker standaardisatie van het fondsaanbod. Dat past volgens hem ook bij de opkomst van doel-beleggen.

"Het verschil tussen beleggingsfondsen is voor een groot deel de verpakking"

"Klanten willen niet langer beleggen in een bepaald product, maar beleggen voor een bepaald doel," aldus Stolker. "Doelbeleggen wordt steeds belangrijker. Daarvoor moet een distributeur met een vermogensbeheerder oplossingen bedenken. Standaardisatie leidt tot lagere kosten."

Het fondsenaanbod verkleinen is geen probleem, vindt Stolker. "Het gaat vaak om dezelfde bouwstenen waarmee steeds nieuwe varianten worden ontwikkeld. Het verschil tussen beleggingsfondsen is voor een groot deel de verpakking."