Beleggen of speculeren?

Wat is het verschil tussen beleggen en speculeren? Of belangrijker nog: hoe legt u dit verschil uit aan uw klanten als zij tegenover u zitten en bepaalde risicovolle ideeën op tafel gooien? Op het eerste oog lijkt het antwoord simpel. Tot u pen en papier pakt, daagt de website Inside Investing u uit, en de definities van beide termen probeert op te schrijven. 

Blogauteur Robert Hagstrom raakte al snel gefrustreerd toen de antwoorden niet snel genoeg kwamen. Want zouden die antwoorden niet snel moeten komen aangezien de termen al deel uitmaken van het financiële lexicon sinds 'Confusion of Confusions' van Joseph de la Vega uit 1688? Het naast elkaar bestaan van beleggers en speculanten op de markten gaat helemaal terug naar de tijd van de VOC. De daaropvolgende 400 jaar hebben verscheidene definities van beleggen en speculatie de revue gepasseerd. 

Motief of analyse
Zo geloofde Philip Carret, schrijver van 'The Art of Speculation' (1930), dat ‘motief’ het sleutelwoord was. Speculanten zouden slechts kijken naar de prijs terwijl beleggers zich richtten op de economie als geheel. Benjamin Graham deed in de jaren dertig en veertig verscheidene pogingen het onderscheid te beschrijven. Er zou een grondige analyse aan transacties vooraf moeten gaan om iemand als belegger te kwalificeren. Hij was bezorgd dat de term ‘belegger’ werd toegepast op iedereen die op de beurs stukken kocht en verkocht. 

Wat John Maynard Keynes in 1936 en John Bogle in 2012 met elkaar gemeen hebben, is dat zij op hun eigen manier betoogden dat beleggen en speculeren in de hoofden van de meeste mensen niet te onderscheiden zijn. Alle marktactiviteit ligt op een tijdcontinuüm: van links naar rechts zien we de koop- en verkoopbeslissingen die zich op de beurs voordoen in microseconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren en decennia. Over het algemeen wordt aangenomen dat aan de linkerzijde meer kans is op speculatie. In Bogles ogen houdt beleggen verband met een langetermijnvisie terwijl speculatie meer kortetermijnhandel betreft. 

Investulator
Toch is het onderscheid tussen beleggen en speculeren complexer dan deze simpele stopwatch-definitie, aldus Inside Investing. Bovendien moeten we ons ook niet te sterk laten leiden door de negatieve connotatie die rond speculatie hangt. Alle bekende namen die hiervoor voorbij kwamen, zagen in dat speculatie geaccepteerd moest worden en dat de financiële markten beide vormen nodig hebben. Wel maakte Graham nog een onderscheid tussen ‘goede’ en ‘slechte’ speculatie.

Omdat we nog altijd geen sterke definities kennen van beleggen en speculeren, is het lastig om de goede manieren van beleggen en speculeren te onderscheiden van de slechte. Door het ontbreken van duidelijke grenzen, bewegen mensen doelloos heen en weer tussen de werelden van beleggen en speculeren. En daarin schuilt nu juist het grote gevaar, aldus de auteur.

De beurs wordt nu gedomineerd door een nieuw ontwikkeld type: de 'investulator', gedefinieerd als een belegger die onbewust speculatieve gewoonten verwerft. Er is meer onderzoek voor nodig, maar de auteur denkt dat de ontwikkeling tot investulator er weleens toe zou kunnen bijdragen dat veel mensen zo slecht presteren op de beurs.