Antaurus Europe Fund: 12% per jaar?

De grillen van de markt vormen een gruwel voor veel beleggers. Veel hedgefunds zijn er op gericht die grote volatiliteit te vermijden en de belegger een gelijkmatiger en positief rendement te bieden. Dat geldt ook voor het Europe Fund van vermogensbeheerder Antaurus. Het fonds is één van de oudere Nederlandse hedgefunds, gestart in oktober 2006. Wat is de filosofie van het fonds en hoe ziet het beleggingsbeleid eruit?

Europe Fund hanteert een long/short strategie om zo voor het rendement niet alleen afhankelijk te zijn van stijgende markten. Rendement kan behaald worden onder alle marktomstandigheden. Het fonds richt zich op Europese aandelen, maar met name op bedrijven die in de Benelux (het is lang geleden dat ik de drie landen in dit organisatieverband zie genoemd) staan genoteerd.

De vier beheerders hanteren een fundamentele strategie, wat impliceert dat bedrijven alvorens zij in de selectie worden opgenomen, uitgebreid worden geanalyseerd. Per saldo legt het fonds de nadruk op een netto long positie. Daarnaast probeert het fonds te profiteren van inefficiënties in de markt. Het fonds geeft zichzelf een grote vrijheid om de rendementsdoelstellingen te behalen. Dat moet ook wel want de lat ligt hoog. Doelstelling is om een absoluut positief rendement te behalen, dat (over een langere periode) uitkomt op netto gemiddeld 12% per jaar.

Mooi rendement, maar geen 12%
Ik zoek uit of dat gelukt is, en besteed tevens aandacht aan de kosten en de geboden informatie. Laat ik direct met de deur in huis vallen. Beleggers van het eerste uur, ingestapt in 2006, hebben over de gehele periode een mooi rendement behaald. De waarde van de participatie is gestegen van 100 naar 165,66 euro per ultimo september 2013, een rendement van 7,6% op jaarbasis. Dat is in absolute termen fraai, maar niet de 12% waarnaar gestreefd wordt.

Als ik inzoom op de hele periode, zie ik een tweetal jaren als grote uitschieters: 2009 met een rendement van 40% en 2010 waarin het resultaat bijna 21% bedroeg. In 2008 (-14%) en 2011 (-11%) moest een negatief rendement geïncasseerd worden. Dat zijn toch vrij grote uitslagen, hoewel natuurlijk minder dan de volatiliteit van de aandelenindices. Door de goede jaren 2009 en 2010 kon gedurende de eerste periode van het bestaan van het fonds de rendementdoelstelling makkelijk worden gerealiseerd.

Tot ultimo 2010 was het jaarrendement gemiddeld bijna 14%. Nadien werden de fundamenten waarschijnlijk lastiger te analyseren, want sinds 2011 is het resultaat negatief (-4%), ofwel -1% per jaar. Hoewel er een absolute rendementsdoelstelling wordt gehanteerd, vergelijkt het fonds zich met de AEX en de brede Eurostoxx index (niet de Eurostoxx50!). Dat is prima, omdat in deze regio ook de focus van de aandelenbelegging ligt.

Dividend telt ook mee
Tegenover het bijna 66% positieve rendement van Europe Fund sinds de oprichting, staat het negatieve resultaat over dezelfde periode van de AEX (-22%) en Eurostoxx (-20%). Althans, volgens de website van Antaurus. Helaas doet de vermogensbeheerder hetzelfde als ik eerder bij een ander fonds constateerde. De prestaties van het Europe Fund worden vergeleken met de indices zonder dividend. Niet doen, Antaurus!

Inclusief het (netto) dividend scoren de beide indices minder slecht. De indices laten dan nog steeds een negatief resultaat zien (AEX: -3%, Eurostoxx: -2%), maar dat is beter dan de op de website gepresenteerde cijfers. Dat neemt niet weg dat ten opzichte van deze indices inclusief dividend Europe Fund het sinds zijn oprichting prima heeft gedaan.

Die prestatie is met name goed omdat de volatiliteit, kort gezegd de koersfluctuaties van het fonds, sinds de start met circa 10% (uitgezonderd enkele zeer hectische periodes) duidelijk lager was dan die van de beide aandelenindices (circa 20%). 

Mindere performance sinds 2011
Overigens zien we dat sinds 2011 de prestatie ten opzichte van de indices achterblijft. Terwijl het fonds per saldo nog nauwelijks koersprogressie liet zien, scoorden de Eurostoxx en AEX respectievelijk +16% en +15%.

De lopende kosten van Europe fonds bedragen circa 2,5% op jaarbasis, inclusief een beheerderfee van 2%. Daarnaast rekent het fonds een performance fee van 20%, waarbij het high watermark principe geldt. Er wordt alleen een prestatievergoeding berekend als de intrinsieke waarde van het fonds boven de hoogste stand uitkomt waarover eerder de performance fee is uitgekeerd.

De laatste jaren is er geen performance fee berekend. In de jaren dat dit wel gebeurde (met name 2009 en 2010) liepen de totale kosten van het fonds, door de uitgekeerde prestatiebeloning, op tot bijna 8% over het gehele jaar. Daarnaast zijn er transactiekosten, die in 2012 ongeveer 0,65% hebben bedragen. Ik geef een compliment voor de duidelijk en zeer volledige wijze waarop de kosten in het jaarverslag worden gepresenteerd. 

Mijn conclusies:
• Het Europe Fonds heeft onder lastige omstandigheden sinds zijn oprichting een positief resultaat behaald van 7,6% op jaarbasis. Dat is zonder meer een goede prestatie. ook gezien de relatief lage volatiliteit. Kanttekening daarbij is ten eerste dat die goede prestatie tot stand kwam dankzij een goed resultaat tot en met december 2010. Sinds die datum heeft het fonds negatief gescoord, zowel absoluut als ten opzichte van de benchmarks.

• De door Antaurus gehanteerde vergelijkingsindices zijn exclusief dividend. Ik roep Antaurus op zo snel mogelijk de herbeleggingindices van de AEX en de Eurostoxx als vergelijkingsmateriaal met het eigen Europe Fund te nemen.

• De absolute rendementsdoelstelling van gemiddelde netto 12% per jaar is niet gehaald. Daarmee is dit hedgefonds geen uitzondering. Ik denk dat de sector, dus niet alleen Antaurus, goed moet nadenken hoe om te gaan met het afgeven van rendementsdoelstellingen. Naar mijn idee is er een goede oplossing. Elke keer dat een fonds een absolute rendementsdoelstelling afgeeft (bijvoorbeeld in brochure, factsheet of website) is het verplicht het gerealiseerde rendement sinds de oprichting én over de laatste vijf jaar te geven. Als die gegevens er niet zijn omdat het betreffende fonds recent is opgericht, moet dat expliciet worden vermeld. Het zou zeer goed zijn als de Nederlandse hedgefunds sector zelf met dit initiatief komen, alvorens de AFM op het idee komt dit eenvoudige idee dwingend op te leggen!

• De kosten van het fonds zijn voor hedgefonds begrippen niet hoog. Dat neemt niet weg dat 2,5% op jaarbasis, naast de performance fee van 20%, veel is en op lange termijn flink rendement afsnoept. De transactiekosten zijn met 0,65% ook rendementsdrukkend, maar daar kun je bij hedgefunds een genuanceerde opmerking over maken. Transactiekosten zijn noodzakelijk om de van de benchmark afwijkende doelstellingen te behalen. Hoge transactiekosten kunnen het resultaat zijn van een succesvolle actieve strategie. Op dit interessante punt met betrekking tot de kosten zal ik op een ander moment terugkomen.