Nu afkicken van groeiverslaving

Veel beleggers zullen niet blij worden van het lezen van de Outlook 2024 van Triodos Bank. Voor de korte termijn is Triodos sceptischer dan de meeste andere banken over het vermijden van een recessie. Europa zit volgens de groene bank uit Zeist al in een recessie, de VS volgt in de loop van 2024, en voor de jaren erna verwacht Triodos bij ongewijzigd beleid nauwelijks groei.

De harde waarheid is volgens Triodos dat de randen van de groei zijn bereikt en waarschijnlijk al zijn overschreden. Op zich heeft de groei de afgelopen decennia de mensheid veel welvaart gebracht. Gemiddeld zijn mensen nu 1,5 keer zo koopkrachtig dan in 2000, maar die toename is gepaard gegaan met roofbouw op de planeet. Bovendien is de welvaart oneerlijk verdeeld.

Post-groei

Doorgaan op dezelfde voet levert volgens Triodos vooral meer natuurrampen op en weinig extra groei. Er is een compleet nieuwe strategie nodig. Triodos Bank denkt dat we ons moeten voorbereiden op een post-groei-tijdperk, waarbij mensen uit rijke westerse landen hun consumptie en materiële welvaart zullen moeten minderen.

Tegelijkertijd zal nulgroei van de economische activiteit in welvarende landen de minder welvarende landen in de wereld in staat stellen vooruitgang te boeken. Een hogere inclusieve groei kan daar een positief effect hebben op de levensomstandigheden.

Radicale verschuivingen

Triodos hoopt dat overheden zo snel mogelijk afstappen van het groeibeleid, maar makkelijk zal het niet worden vanwege de enorme impact die het zal hebben op westerse economieën.

“De wegen naar een post-groei economie vereisen radicale verschuivingen. Sommige sectoren moeten geleidelijk worden afgebouwd, terwijl andere moeten gedijen. Vervuilende sectoren zoals fossiele brandstoffen, fast fashion en industriële landbouw kunnen weliswaar financieel gewin brengen, maar ze tasten ecologische en sociale waarden aan en voegen weinig toe aan toekomstige welvaart”.

Eerlijk delen

In het rijke westen betekent een post-groei economie dat mensen de welvaart meer zullen moeten delen, niet alleen met ontwikkelingslanden, maar ook onder elkaar, zodat basisbehoeften zoals een huis, onderwijs, gezondheidszorg en voeding gegarandeerd zijn. Er valt bijvoorbeeld te denken aan gratis OV, een basisinkomen en een baangarantie voor iedereen.

Groei voor enkele sectoren

In een post-groei wereld is er volgens Triodos nog wel ruimte om te groeien voor bedrijven die "netto positieve waarde" creëren.

In het hoofdstuk Pathways to post-growth van de Outlook gaat Triodos nader in op mogelijke wegen die leiden naar een wereld zonder groei. De bank benadrukt dat het geen blauwdruk is, maar denkrichtingen die grofweg langs drie kanalen lopen: de aanbodzijde van de economie, vraagzijde en vrijetijdsbesteding (leisure).

Denk bijvoorbeeld aan een veel efficiëntere omgang met grondstoffen, natuurherstel en andere wegen om ons te vermaken en fietsen langs de duinen in plaats van vliegen naar Ibiza.

In de visie van Triodos zijn er drie sectoren die in de toekomst veel minder belangrijk zijn. Dat zijn de mijnbouw, energiesector en financiële sector. Kunst en cultuur en de gezondheidszorg nemen daarentegen toe in belang.

Beperkt rendement 

Valt er in deze wereld ook nog wat te verdienen voor beleggers? Triodos denkt van wel. Er is immers veel kapitaal nodig voor de ombouw van de economie en dat kan absoluut niet alleen van de overheid komen. Maar kapitaal zal niet meer zoveel opleveren als in het verleden.

Investment in the right companies and organisations will still earn a fair return, as distributing capital across the economy remains a necessity