Centrale bankiers falen, maar toegeven, ho maar

Zijn wij getuige van een uiterst zeldzaam fenomeen? Namelijk dat de centrale bankiers toegeven dat ze gefaald hebben in de strijd tegen hoge inflatie en een, op zijn minst voorlopige, nederlaag te erkennen?

Op hun eigen manier, want geen centrale bankier krijgt het uit zijn mond dat zijn instelling is gefaald, dat zou hun wereldbeeld, waarin de centrale banken almachtig en onfeilbaar zijn, te veel doen schudden. Maar gezien hun acties, kun je wel afleiden dat ze in plaats van met woorden, met hun daden hun falen toegeven.

Rentes omhoog

Eerder deze week verhoogden de Britse, Zwitserse en Noorse centrale banken hun rentes, waarbij die in Londen en Oslo het belangrijkste leentarief in hun land met meer hadden verhoogd dan werd verwacht.

Eerder trok ook de ECB de rente omhoog, net als de centrale banken van onder meer Canada en Australië, nadat ze een pauze van enkele maanden hadden ingelast.

De Amerikaanse Fed liet de kans om in juni ook de rente verder te verhogen aan zich voorbij gaan, maar ik vermoed dat het rentecomité daar elke dag meer spijt van heeft. Fed-voorzitter Jerome Powell zei eerder deze week in het Amerikaanse parlement dat de strijd om de inflatie terug te krijgen op 2% nog lang zal duren.

Kerninflatie daalt niet

Hoewel de inflatie in het westen sinds de herfst van vorig jaar behoorlijk is afgekomen, lijkt de initiële vreugde voorbij te zijn. De geldontwaarding stabiliseert zich op ongemakkelijk hoge niveaus en de kerninflatie, die de onderliggende trend goed weergeeft, daalt in veel landen niet meer of is zelfs aan het stijgen.

En dat betekent dat de centrale bankiers wereldwijd op een zeer belangrijk punt zijn aanbeland. Om inflatie te verslaan, moeten ze nu niet alleen de buitenwereld vertellen, maar ook zichzelf uit een sprookje trekken en erkennen dat als hoge inflatie een uiting is van het feit dat de vraag naar goederen en diensten en het aanbod ervan volledig uit balans zijn, inflatie verslaan inhoudt dat de vraag behoorlijk afgeremd moet worden.

In gewoon Nederlands: zij moeten de economische groei omlaag drukken. En er is maar één manier waarop dat kan, namelijk met veel hogere rentes dan de niveaus die we nu zien.

Getreuzel kost welvaart

Overigens, zoals ik vaker sinds 2021 heb betoogd: dat hadden ze veel eerder moeten doen in plaats van te geloven in het sprookje van tijdelijke inflatie. Hadden de centrale banken veel eerder en steviger de rente verhoogd, dan hadden ze daardoor de rente niet zo ver moeten verhogen als nu het geval is.

Dat getreuzel kost ons allemaal welvaart. Dat besef, dat ze meer moeten doen, dringt steeds dieper door bij de centrale banken. Ik heb alleen niet het idee dat ze dat met volle overtuiging willen of durven te doen.

En dat leidt mij naar de conclusie dat de centrale banken in Europa en Amerika hun rentes verder zullen verhogen, maar dat de kans groot blijft dat ze dat alsnog niet voldoende zullen doen om inflatie te verslaan. Dáár lijken ze ook de buitenwereld op voor te bereiden.

Geen wonder

Zo lees ik onder meer de laatste publicatie van De Nederlandsche Bank over inflatie. De bank roept vakbonden, werkgevers en de overheid mee te doen in de strijd tegen de inflatie. Dat document en de stroom andere documenten over inflatie die DNB de laatste tijd de wereld in slingert, komt bij mij vooral over als een manier de buitenwereld voor te bereiden op enkele jaren van hoge inflatie.

Ik hecht er dan ook niet zo veel waarde aan dat nagenoeg alle centrale banken voorspellen dat de inflatie in 2025 iets boven de 2 procent zal uitkomen. Ik hecht er niet veel waarde aan, omdat de economische modellen die de centrale banken gebruiken inflatie te ramen zodanig in elkaar zitten dat de inflatie na enige tijd vrijwel automatisch naar het niveau van 2% tendeert.

Maar ook omdat geld (en dus geldhoeveelheid en de invloed daarvan op de inflatie) in vrijwel al die modellen ontbreekt. Geen wonder dat de centrale banken de laatste jaren inflatie keer op keer onderschat hebben.

Kleine kans

Gezien de modellen waarmee ze werken, is het een wonder dat ze er zo weinig naast zaten! Nee, geef mij maar logisch nadenken boven die ronkende modellen die hun eigen economische werkelijkheid creëren.

Dat zegt mij dat met de stand van zaken op het gebied van globalisering, demografie en gegeven het doel van energietransitie, de ontwikkelingen met betrekking tot overheidsfinanciën én het feit dat de centrale bankiers in mijn optiek niet voldoende zullen doorpakken met hun renteverhogingen, de kans groot is dat we de komende jaren rekening moeten houden met een inflatie van tussen ruim 2 en 4 á 5% per jaar.

Met alle gevolgen van dien voor onze beleggingsaanpak. Of er moeten meer Huw Pil-achtigen uit de wereld van de centrale banken opdoemen de komende tijd maar die kans acht ik klein. Hoe klein? Mijn-FC-Emmen-doet-Leicester-City-na-ofwel-promoveert-naar-het-hoogste-niveau-en-wordt-Eredivisiekampioen-klein.