Koersvast het nieuwe jaar in

Op de vraagt wat het beursjaar 2023? brengt, gaven de beleggingshuizen ditmaal met iets meer voorzichtigheid antwoord op. De meeste verwachtingen die een jaar geleden werden verspreid, kwamen niet uit. Dat zorgt voor bescheidenheid. In 2022 liep het allemaal heel anders dan gedacht. Wie had een jaar geleden gedacht dat Europa ten gevolge van oorlog te maken zou krijgen met een ongehoorde energiecrisis? Of dat de Fed de beleidsrente zou opschroeven in enkele spectaculaire rentestappen tot een bandbreedte van 4,25%- 4,50%? Of dat grote delen van China in lange gedeeltes van het jaar in een strenge lockdown zouden gaan, terwijl Covid-19 voor de rest van de wereld een herinnering werd?

Natuurlijk, iedereen hield er rekening mee dat de heropening van de economieën na de pandemie zou zorgen voor hogere inflatie, wat de obligatiemarkt zeker zou raken, maar de inflatie zou tijdelijk zijn. Gewoon even afwachten totdat vraag en aanbod weer met elkaar in de pas zouden lopen. Met die verstoorde productieketens zou het binnen afzienbare tijd wel goed komen. Voor 2022 werd daarom veel verwacht van cyclische aandelen, die als geen ander zouden kunnen profiteren van sterk verbeterende macrocijfers. Al dat extra spaargeld dat consumenten tijdens de coronapandemie hadden opgepot, zou immer zijn weg vinden in de economie.

Van groei naar waarde

2022 besloot een andere weg te volgen. Ongekende inflatiecijfers noopten de Fed en ECB hard in te grijpen, ook als dat zou kunnen leiden tot een recessie. Door de Russische inval in Oekraïne eind februari verdween het optimistische beleggingssentiment als sneeuw voor de zon. Dat maakt het zo opvallend dat Europese aandelen, die jarenlang slechter hadden gepresteerd dan Amerikaanse aandelen, dit jaar nog redelijk goed overeind zijn gebleven. De AEX daalde in 2022 meer dan 13% (ex-dividend), de S&P 500 verloor bijna 20%.

Waardering doet er weer toe. Naast inflatie werd de rotatie van groei naar waarde een belangrijk thema in 2022. Grote klappen vielen in de Amerikaanse techsector. Neem een glansbedrijf als Tesla. Dat verloor circa tweederde van zijn waarde, terwijl de productie ondanks hindernissen met 50% steeg.

Ook voor andere risicovolle asset verliep het jaar desastreus. Bitcoin verloor dit jaar meer dan de helft van zijn dollarwaarde. Die daling werd al in november 2021 ingezet. Grote kans dat de door schandalen geteisterde cryptomarkt ook in betere economische omstandigheden zou zijn verkocht.

Defensieve belegger de pineut

Enfin, voor beleggers waren er dit jaar weinig plekken om te schuilen. De obligatiemarkt daalde even hard als de aandelenmarkt. Sterker, obligatiebeleggers beleefden het ergste obligatiejaar ooit. Van de negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties waar goede gespreide beleggers in tijden van onzekerheid hun voordeel mee kunnen doen, was dit jaar geen sprake. Zelden verloor de 60/40-portefeuille zoveel aan waarde.

"Voor risicoloze assets verliep het jaar desastreus"

Fondsmanagers van de veiligste mixfondsen hadden daarom een moeilijk verhaal te vertellen aan klanten, die geloofden dat hun inleg veiliger was dan veilig, maar meer dan 10% verloren. Misschien moet er bij de toezichthouder nog eens worden nagedacht over een nieuwe invulling van de risicometer.

Duurzame underperformance

Beleggers in fossiele energiebedrijven waren dit jaar spekkoper. Voor duurzame beleggers was 2022 een jaar om snel te vergeten. Zij verloren dit jaar meer dan beleggers voor wie het duurzaamheidsthema minder zwaar weegt. Dat duurzame beslissingen de risico’s beperken gaat dus niet altijd op. Maar ESG-beleggen is beleggen voor de lange termijn. Kwestie van volhouden dus.

"Dat duurzame beslissingen de risico’s beperken, gaat niet altijd op"

De grote obligatiedraai

Wie het komende beursjaar ook met enige optimisme tegemoet kunnen zien, zijn obligatiebeleggers. Terwijl professionele beleggers het jaar 2022 ronduit pessimistisch waren over de obligatiekansen, regent het voor fixed income tegenwoordig koopaanbevelingen. TINA has left the buidling. Met een breed mandje obligaties kan momenteel tegen amper risico 5% worden verdiend, waarbij de rendementen nog eens een stuk hoger liggen als de inflatie in 2023 naar beneden komt en centrale banken misschien volgende jaar al de eerste renteverlaging doorvoeren. Inflatie blijft ook in 2023 het grote thema, net als beleid van de centrale banken.

"Met een breed mandje obligaties kan momenteel tegen amper risico 5% worden verdiend"

Uitdagende aandelenmarkt

De grote vraag voor 2023 is hoeveel pijn de hoge rentes economieën gaan doen. Hogere rentes werken met vertraging door in de reële economie. Krijgen we die recessie of kunnen we er net aan ontsnappen? Zeker is dat 2023 voor aandelenbeleggers opnieuw uitdagend wordt. Ja, aandelen zijn lager geprijsd dan een jaar geleden, maar als de winsten dalen, zoals iedereen wel verwacht, dan zijn aandelen nog altijd niet goedkoop. Of zoals CIO Chris Iggo van AXA IM het verwoordt: “De waardering van Amerikaanse aandelen komt nu overeen met het historische gemiddelde, alleen leven we nu niet in een gemiddelde tijd.”

De trend is your friend

Voor een aantal megatrends maakt het niet uit hoe het economisch verder gaat. Die gaan gewoon door. Daarbij moet vooral worden gedacht aan de energietransitie en de verdere digitalisering van onze wereld. Zo'n 60% van de professionals zegt inmiddels bij elke beleggingsbeslissing voor de komende vijf jaar rekening te houden met de impact van klimaatverandering.

Zeker is dat er de komende jaren biljoenen moeten worden geïnvesteerd om de CO2-uitstoot naar nul te brengen. Of zoals hoofdeconoom Hans Stegeman van Triodos IM het optimistisch verwoordt: “Op de lange termijn is een duurzame beleggingsstrategie de enige geloofwaardige strategie. Er gaat zo enorm veel geld naar vooral duurzame energieprojecten en -infrastructuur, publiek en privaat, dat de rendementen vanzelf komen.”