Duitsland heeft zijn eigen Marshallplan nodig

"Als iemand altijd hetzelfde antwoord geeft, ongeacht de vraag, is er reden tot wantrouwen. Neem bijvoorbeeld het Duitse begrotingsbeleid. Het antwoord na de wereldwijde kredietcrisis? Bezuinigingen. De Europese staatsschuldencrisis? Bezuinigingen. De Russische invasie van Oekraïne? Opnieuw lijkt het antwoord van de Duitse minister van Financiën te luiden: bezuinigen.

Het steeds maar weer geven van hetzelfde antwoord verraadt niet enkel een gebrek aan creativiteit, maar voor het Duitsland van vandaag is bezuinigen ook de verkeerde oplossing. De invasie van Rusland is een schok geweest voor de Duitse vraag en aanbod. Het ministerie van Financiën en de Bundesbank van het land lijken deze klap te accepteren. Het door hen bepleite strengere fiscale en monetaire beleid zou de vraag verder drukken.

Op internationaal vlak verergert hun beleid de handelsonevenwichtigheden en zet het de samenwerking met de VS onder druk in deze kwetsbare periode.

Gevraagd: een positieve schok

Om de schade aan de aanbodzijde te compenseren en de gevolgen van de inflatie te verzachten, zouden de Duitse beleidsmakers in plaats daarvan een positieve schok moeten teweegbrengen.

Zelfs vóór de Russische inval bracht de pandemie in Duitsland een gebrek aan investeringen aan het licht. Samen met de vergrijzing van de bevolking heeft dit tekort bijgedragen aan de zwakke groei sinds de wereldwijde kredietcrisis (zie onderstaande grafiek). Deze trend deed zich in de hele Europese Unie voor.

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Klap op klap

Bovendien hadden de spanningen tussen het Westen en China – een belangrijke afzetmarkt voor Duitse producten – een rem gezet op de exportgeoriënteerde Duitse economie. Het streven van China naar zelfvoorziening en de versnippering van de toeleveringsketen zullen het Duitse model verder op de proef stellen.

De oorlog in Oekraïne is nog een klap voor de Duitse industrie, die afhankelijk is van goedkope fossiele brandstoffen uit Rusland. In een worst-case scenario van een plotselinge stopzetting van de Russische energiestromen naar Duitsland, schatten wij dat het cumulatieve effect van inadequaat beleid gedurende opeenvolgende crises 15% van het Duitse bbp kan naderen.

Nieuw Marshallplan

In plaats daarvan zou Duitsland kunnen investeren in zijn openbare infrastructuur, op een schaal die doet denken aan het Marshall-plan. Met name investeringen in energie-infrastructuur, zoals het EU- plan Next Generation dat Duitsland tijdens de pandemie heeft gesteund, zouden de veiligheid van het land vergroten, de groene overgang versnellen en een positieve impact hebben op verdere innovatie.

"Duitsland zou kunnen investeren in zijn openbare infrastructuur, op een schaal die doet denken aan het Marshall-plan"

Ook eigenbelang ondersteunt investeringen. Gezien de grote economie van Duitsland zouden hogere uitgaven de hele Europese Unie stimuleren. Door de verregaande integratie van het land in de economie van de EU zouden de economische voordelen dan weer naar Duitsland zelf terugvloeien.

Duitsland beschikt over het talent en de middelen die nodig zijn om de investering die wij voorstellen te realiseren. Zijn leiders moeten een zelfverzekerde visie voor de toekomst van Duitsland uitwerken en erop vertrouwen dat investeringen in hun eigen land een goed rendement zullen opleveren. Ja, hogere uitgaven betekenen meer schuld, maar de toekomstige generaties erven de activa die door die schuld worden opgebouwd. Niet investeren zal leiden tot permanent verlies."