Cash is weer king

"De wereld lijkt op zijn kop te staan. Het eerste half jaar van 2022, met de verkorte conjunctuurcyclus, versnelde inflatiedruk en negatieve rendementen, kan wedijveren met de slechtste periodes op de financiële markten in de afgelopen 50 jaar. Hoewel de aandelenmarkten nu terecht op veel aandacht mogen rekenen, denken wij dat cash een belangrijke asset is om in de gaten te houden.

Laten we eens een stap terugdoen en naar het grote geheel kijken om de relevantie van cash te doorgronden. Er is nog steeds sprake van vergrijzing: de Europese beroepsbevolking wordt ouder en de groei daarvan is vertraagd. In 2020 was er zelfs sprake van een zeldzame daling.

Zoals de theorie dicteert, proberen centrale banken een evenwicht te vinden tussen inflatie en werkgelegenheid. Lage inflatie en een lage werkloosheid vormen de perfecte uitkomst. Een inflatie van 10,3% in juli in Nederland en 8,9% in de eurozone is veel te hoog, terwijl de werkloosheid in Nederland met 3,4% en in de eurozone met 6,6% op het laagste punt ooit staan. Centrale banken zijn gedwongen de beleidsrente te verhogen, waardoor bedrijven met hogere financieringskosten worden geconfronteerd.

Niks geen tijdelijke trend

Hoewel cyclische trends de indruk wekken tijdelijk van aard te zijn, blijken ze hardnekkig en veroorzaken ze aanzienlijke problemen. De hogere inflatie is voor een groot deel te wijden aan verstoringen in de toeleveringsketen. Ook zijn er grote problemen in de energiesector, doordat de OPEC-productie nog steeds niet terug is op het niveau van vóór de pandemie en een groot deel van de Russische olie- en gasleveranties is weggevallen.

De theorie van vraag en aanbod blijkt niet toereikend om de problemen snel op te lossen. De alledaagse praktijk is weerbarstig. Het stopzetten of opstarten van oliewinning is complex en kostbaar. Verder heeft de goederendistributie te kampen met aanhoudende problemen: met name de stagnerende levering van goederen uit Azië en de knelpunten in grote zeehavens zijn wereldwijd merkbaar.

Extra inflatieprikkels

Geopolitieke risico's als gevolg van de oorlog in Oekraïne zorgen voor nog meer onzekerheid: de kans dat Europa van Russisch gas wordt afgesloten groeit, terwijl de G7-landen besprekingen voeren over olieprijsplafonds voor Russische olie. Dit kan de energieprijzen verder omhoog jagen en wereldwijde gevolgen hebben.

Daarnaast leiden tekorten aan arbeidskrachten tot loonsverhogingen. Het vinden en behouden van talent is van steeds groter belang voor het concurrentievermogen van bedrijven en organisaties.

Aandelen en obligaties kunnen lager

In de VS heeft de Federal Reserve op deze aanbodschokken gereageerd door de rentetarieven te verhogen om vraagvernietiging te genereren. Zwitserland en het VK volgden al snel en recentelijk kwam ook de ECB in beweging.

Terwijl de hogere rentes de operationele marges onder druk zetten, speelt er voor bedrijven ook de vraag: wat doen consumenten? Blijven ze uitgeven? Kunnen ze zich dat veroorloven? Hoe lang zal de inhaalvraag nog aanhouden? De vertrouwensindicatoren duiden op een koopstop. Echter, dat is niet wat de prijzen van vliegtickets laten zien. Duurdere tickets leiden (nog) niet tot minder vraag.

Nu maakt de ECB dus een inhaalslag door de rente met 0,5 procentpunt te verhogen tot 0,0%. Aangezien de inflatiedoelstelling 2% is, zal dit waarschijnlijk niet de laatste verhoging zijn. Daarom is de verwachting dat we nog niet de volledige afwaardering van de aandelen- en obligatiemarkten hebben gezien.

"De verwachting is dat we nog niet de volledige afwaardering van de aandelen- en obligatiemarkten hebben gezien"

Cash als buffer

Waar past cash in dit verhaal? Cash vormt een zilveren rand voor deze donkere wolken, simpelweg omdat er veel van is, wachtend aan de zijlijn. Of het nu gaat om liquide middelen van bedrijven, gemeenten of particulieren. De balansen zijn gemiddeld genomen in orde. De banken blijven goed gekapitaliseerd en zeer liquide.

Dit kan een belangrijke buffer voor de markten vormen. Onder een bepaalde prijs zullen bedrijven dat geld aantrekken. Dit betekent in een gunstig scenario dat een recessie oppervlakkig en van korte duur is. Daarnaast kunnen beleggers, die nu op hun potten geld zitten, straks een gezond rendement verdienen als ze op het juiste moment weer in de markt stappen.

Aandachtspunten

Voor de tweede helft van 2022 houden we een aantal zaken nauwgezet in de gaten. Het eerste en meest voor de hand liggende punt is de inflatieontwikkeling. Die moet absoluut een dalende trend laten zien. De werkgelegenheidscijfers zijn ook een punt van aandacht. De werkloosheid in de EU blijft naar historische maatstaven ongelooflijk laag en de centrale bankiers zullen dat zo willen houden, zelfs wanneer ze de inflatie bestrijden.

Tot slot kijken we naar de liquiditeit. Hogere rentes maken geldmarktfondsen aantrekkelijker waardoor bankdeposito's moeten slinken. Voorlopig blijven de kassaldi echter op recordhoogte. Investment Company Institute meldt dat de totale omvang van geldmarktfondsbalansen circa $4,5 biljoen bedraagt, wat dicht in de buurt komt van het recordniveau van 2020.

Het zal een hobbelige rit worden, maar vergis u niet, cash is nog steeds king."

Gerben Lagerwaard is hoofd Europa instititioneel van State Street Global Advisors