Aandelen moeten het doen

Stel, het is zomer 2007. U had 10.000 euro aan spaargeld en dat geld had u, zeg maar, vijf jaar niet nodig. U had toen een paar opties om dat geld te parkeren of aan het werk te zetten.

1. Het geld op een spaarrekening zetten. 
2. Nederlandse staatsobligaties te kopen, bijvoorbeeld die met een looptijd van tien jaar.
3. Het geld beleggen in aandelen. 

Wat kon u destijds aan jaarrendement verwachten? De spaarrente op dat moment was 3,75%. Met de verwachte inflatie van 2%, zou er een netto rendement van 1,75% per jaar overblijven.

Nederlandse tienjarige staatsobligaties leverden op dat moment 4,6% op. De te verwachten jaarlijkse opbrengst na aftrek van inflatie was 2,6%. Het gemiddelde jaarlijkse rendement op aandelen bedroeg sinds 1900 8,2% in ontwikkelde landen. Met de jaarlijkse geldontwaarding van 2%, zou er onder de streep ruim 6% overblijven.

35.000 euro per jaar

De les is dat kiezen voor sparen een keuze was voor een zeker positief nettorendement. Wie voor Nederlandse staatsobligaties koos, koos voor een aanmerkelijk hoger rendement tegen nauwelijks meer risico dan sparen. De aandelenbelegger kon uitkijken naar het hoogste rendement.

Beleggers die een veelvoud van 10.000 euro hadden, konden een mooie mix van de drie samenstellen – al dan niet met vastgoed erbij – en genieten van het leven.

Iemand die een half miljoen euro had en dat geld in drie gelijke delen verdeelde over sparen, Nederlandse staatsobligaties en aandelen, kon rekenen op zo’n 17.500 euro per jaar. Een ondernemer bijvoorbeeld die zijn zaak had verkocht, kon voor elke miljoen die hij bijgeschreven kreeg, rekenen op ruim 35.000 euro per jaar.

Betalen om uit te lenen

Dertien jaar en twee crises later is de situatie onherkenbaar veranderd. Over die crises gesproken. Ik denk dat we ons onvoldoende realiseren dat waar een generatie normaliter één diepe crisis meemaakt, wij inmiddels één achter de rug hebben en aan de tweede zijn begonnen. Unieke tijden dus.

Wat nu te doen met spaargeld? Wie spaart, krijgt nu 0% rente. De ondernemer uit het voorbeeld betáált zelfs zo’n 0,5% per jaar voor elke miljoen die hij op de spaarrekening laat staan.

Per jaar is dat zo’n 5.000 euro. De uitwijkopties die u in 2007 had, zijn anno 2020 bijzonder karig. Beleggen in Nederlandse tienjarige staatsobligaties levert ook geen cent op. Sterker nog, u betaalt om de staat geld te lenen.

Hogere inflatie

En dat is nog zonder inflatie. Zelfs als ik uitga van 1% geldontwaarding per jaar, dan is het nettorendement op zowel sparen als beleggen in staatsobligaties onder de 0%.

Ik vrees dat een van de gevolgen van de maatregelen die de centrale banken hebben genomen om de coronacrisis te bestrijden, op middellange termijn voor een aanmerkelijk hogere inflatie zullen zorgen.

Omdat de spaarrente volledig afhankelijk is van het beleid van de ECB en de bank de officiële rente nog jarenlang op 0% zal houden, zal het nettorendement op sparen de komende jaren 2 tot 3% onder de nul zijn.

Verlies op verlies

Jaar in jaar uit. Voor die spaarder met een half miljoen, betekent dat een verlies van tussen 10.000 en 20.000 euro. Per jaar wel te verstaan.

En onze ondernemer ziet elke miljoen met 20 tot 30 duizend euro slinken. Een keuze voor staatsobligaties betekent in het meest gunstige geval, namelijk als de rente niet stijgt, dat het rendement negatiever zal zijn dan op sparen.

Mocht de rente de komende jaren gaan stijgen, en daar ga ik vanuit, dan neemt het verlies verder toe. Een belegger die nu een obligatie met een looptijd van tien jaar koopt en de rente loopt in de komende tien aar op, dan blijft elk jaar de coupon 0%, maar de waarde van zijn belegging zal dalen.

Aandelen blijven over

Tenzij die belegging natuurlijk beschermd is door de duratie te verlagen naar nul, bijvoorbeeld via een beleggingsfonds met die strategie.

Wat overblijft, zijn aandelen. Zelfs als ik aanneem dat het rendement de komende jaren de helft zal bedragen van het historische rendement – ik vind dat behoorlijk pessimistisch – dan blijft er na aftrek van inflatie alsnog een positief rendement over.

De keuze om in aandelen te beleggen betekent uiteraard ook meer risico. Maar dat is tegenwoordig een keuze tussen een zeker negatief rendement en de kans op een behoorlijk positief rendement met een kans op verlies.

Gevolg beleid centrale banken

Bovendien, uit historische data blijkt dat beleggers die voor vijf jaar of langer in aandelen beleggen, zo goed als altijd een rendement behalen dat de inflatie ruimschoots overtreft.

Ja, het is een bijzondere tijd waarin we leven. Een tijd waarin het van oudsher veilige sparen of beleggen in het Nederlands schuldpapier zorgt voor verlies. Dat is het gevolg van het centralebankbeleid sinds 2008, een gevolg dat misschien niet structureel zal zijn, maar wel lang lijkt aan te houden.

Ook in die ingrijpend veranderde wereld, blijft de eerste les van beleggen overigens onverminderd gelden: spreiden, spreiden, spreiden. Alleen is er wellicht iets voor te zeggen het accent, meer dan in het verleden, op aandelen te leggen.