Een echt duurzaam beleggingsfonds selecteren

Duurzaam of maatschappelijk verantwoord beleggen; iedereen moet eraan geloven. En of dit nu komt doordat marktpartijen peer pressure voelen, er vanuit hun kernwaarden van overtuigd zijn of juist commercieel een kans zien; als pensioenfonds, vermogensbeheerder of zelfs adviseur kunt u er niet meer omheen.

Duurzaam beleggen begint nu pas volwassen vormen aan te nemen doordat het steeds beter geïntegreerd wordt in het beleggingsproces. Een teken daarvan is dat de discussie is ontstaan of duurzaamheid niet als factor meegenomen moet worden in multi-factor strategieën.

Een lastige discussie, want vergeleken met de andere traditionele factoren is duurzaamheid lastig te kwantificeren. Hoe duurzaam zijn de inspanningen van Royal Dutch Shell om het bedrijf te transformeren tot een duurzame energie aanbieder?

Echt duurzaam

Hoe kwantificeert u dit? En hoe vergelijkt u dit met de inspanningen van een concurrent als BP? Dergelijke vraagstukken leiden tot verschillende conclusies, aangezien er op sterk uiteenlopende manieren naar duurzaamheid gekeken kan worden.

Deze veelzijdigheid maakt het uiteindelijk ook lastig om duurzame beleggingsfondsen te vergelijken. Als u dus duurzaam wilt beleggen is het goed om, naast de gebruikelijke fondsselectiecriteria, duurzaamheidscriteria op te stellen op basis waarvan u kunt beoordelen of een beleggingsfonds volgens uw maatstaven écht duurzaam is.

In grote lijnen zijn er twee hoofdthema’s die je in de beoordeling mee kunt nemen:

1. Duurzaamheid van de aanbieder.
2. Duurzaamheid van de fondsstrategie.

Wie is echt duurzaam bezig?

De visie en missie van de aanbieder moet via de duurzame fondsstrategie terug te zien zijn in de uiteindelijke beleggingen. Maar waar kunt u dan specifiek naar kijken? Het is mogelijk dat een duurzaam beleggingsfonds wordt beheerd door een niet-duurzame manager.

Als belegger ziet u uw duurzame fonds liever geheerd worden door een partij die zelf duurzaamheid uitstraalt, het is echter lastig te doorzien of een vermogensbeheerder écht duurzaam is.

Zo hebben vrijwel alle vermogensbeheerders tegenwoordig de UNPRI ondertekend. Als u kijkt wie er het jaarlijkse assessmentreport van de PRI publiceert, wat inzichtelijk maakt hoe duurzaam de organisatie daadwerkelijk opereert, doet bijna geen enkele partij dit.

Transparant en helder

Daarnaast zijn er aanzienlijke verschillen in de kwaliteit van het duurzaamheidsbeleid en de rapportages over de implementatie hiervan. Vermogensbeheerders kunnen uitgebreide beleidsstukken schrijven over hoe duurzaam ze zijn en hoe duurzaam ze beleggen, alleen heeft de belegger er niks aan als hij aan het einde van het jaar slechts beperkt inzicht krijgt.

Met hoeveel bedrijven gaat de vermogensbeheerder in gesprek en hoe (vaak) stemt men op de aandeelhoudersvergadering? Worden er ook écht bedrijven uitgesloten wanneer er na jaren van onderhandelen geen veranderingen doorgevoerd worden?

Belangrijke zaken waar transparant en helder over gecommuniceerd moet worden. Wanneer we een niveau lager kijken, naar de fondsstrategie, zijn er andere zaken van belang. 

Vijf soorten duurzame beleggingsfondsen

In grote lijnen herkennen wij vijf categorieën.

1. De minimum effort-beleggingsfondsen die niks met duurzaamheid doen anders dan de wettelijke minimum vereisten doorvoeren qua uitsluitingen van bedrijven.
2. Iets duurzamer zijn de standaardfondsen die net iets meer doen op het gebied van duurzaamheid. Zo zullen ze als fondsmanager een summiere uitsluitingenlijst hebben. Er wordt hier echter niet gewerkt vanuit een duurzame visie of focus op duurzaam beleggen.
3. Dit is ook gelijk het verschil met de fondsen die onder de volgende categorie vallen: duurzaam index & actief. Deze fondsen hebben een duidelijke ESG-focus en sluiten ook bedrijven uit vanuit normen en waarden van de fondsmanager zelf. Hier wordt overduidelijk meer uitgesloten en/of meer aan engagement gedaan.
4. Naast of in combinatie met het uitsluiten van bedrijven en engagement kan een fonds er ook voor kiezen enkel of meer te investeren in bedrijven die het meest duurzaam zijn, of het meest met duurzaamheid bezig zijn. Dit wordt positive screening genoemd, en fondsen die dit toepassen vallen in de vierde categorie: Best-in-class.
5. De meeste duurzame categorie is impact investing waar de primaire doelstelling van het fonds uitgaat naar maatschappelijk rendement. Financieel rendement is hier uiteraard nog steeds van belang, echter ligt hier niet de nadruk op. Micro-financieringfondsen of green bond-fondsen zijn hier een mooi voorbeeld van.

Alle hiervoor genoemde criteria zijn gevoelig voor de visie op duurzaam beleggen van degene die het beoordeelt. Echter geeft dit, tezamen met de vijf categorieën, de belegger handvatten om een goede vergelijking tussen duurzame beleggingsfondsen te maken.

Deze column is geschreven door Hans van Putte, AF Advisors