Rentehouvast is zoek

De eurozone kenmerkt zich door onzekerheid. De economische groei in Europa ligt al langere tijd rond nul, terwijl de lage inflatie is omgeslagen in deflatie. Dan zijn er ook nog de aankomende onderhandelingen met Griekenland. Waar gaan die toe leiden? Gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse schulden? Een Grexit? Alles lijkt mogelijk.

In 2012 gaf ECB-president Mario Draghi al aan dat hij bereid was om alles te doen wat nodig was om de eurozone uit het slop te halen. Dat zorgde er onder meer voor dat de rente op staatsobligaties van periferielanden naar beneden tuimelde, maar met de reële economie blijft het tot op heden treurig gesteld.

Gezien de gebrekkige groei in Europa, koos de ECB in de tweede helft van januari voor kwantitatieve verruiming (QE), waarbij nu voor het eerst ook Europees staatspapier zal worden opgekocht. Het effect van het besluit was enorm, met onder meer omhoog schietende aandelenmarkten. Het is de vraag wat QE gaat betekenen voor Europa. De Europese aanpak is immers moeilijk te vergelijken met ervaringen in de Verenigde Staten en Japan.

Zullen probleemlanden als Frankrijk, Spanje en Italië verder gaan met hervormen? Of gaan ze achterover leunen, nu ze hun staatsschulden dankzij de stap van de ECB goedkoper dan ooit kunnen financieren?

Beleggersimpuls

QE is vooral een impuls voor beleggers, maar de vraag is waar al dat geld (meer dan 1.100 miljard euro) straks terechtkomt. Voorlopig niet bij de consument, want het papier dat de ECB en de nationale centrale banken gaan opkopen wordt vooral gekocht van banken. De kans dat dit geld vervolgens naar de economie vloeit is beperkt.

Wel zal er een run op de effectenmarkten ontstaan. Aandelenbeleggers zullen daar sterk van profiteren, terwijl de effecten voor de reële economie onzeker blijven. Mario Draghi zal het met lede ogen aanzien, hoe goed zijn bedoelingen ook zijn.

De rentedaling waar het monetaire beleid van de ECB voor zorgt, begint extreme vormen aan te nemen. Er is zelfs al vijfjarig papier uitgeven met een negatieve couponrente, iets dat uniek is in de Europese geschiedenis. Waar vroeger een rendement van 4% als rekenrente gold, is de houvast nu zoek. Want hoever zal de obligatierente nog dalen? Niemand kan het voorspellen.

Zolang de rentedaling aanhoudt is dat gunstig voor de koersen van bestaand papier met een hogere coupon. Vooral kredietopslagen op bedrijfsobligaties bieden nog uitzicht op extra rendement. De grote vraag is echter wanneer het tijd wordt om risico’s af te bouwen en uit te stappen.

Vijfjarige Europese rente onder 0%

Bron: Bloomberg