Alternatieve energie met ETF's

De opmars van exchange traded funds (ETF’s) komt enerzijds voort uit het onvermogen van het gros van de actieve fondsbeheerders om de index structureel achter zich te laten, maar voor een groot deel is het succes ook te danken aan het gebrek aan tijd, zin of inzicht bij eindbeleggers om hun huiswerk goed te doen. Die doelgroep wordt door de indextrackers goed bediend. Hun boodschap is luid en duidelijk: bij ons krijgt u het eenvoudig en goedkoop.

In het tijdperk na de financiële crisis is de nadruk vooral op kosten komen te liggen en veel minder op het rendement. Ook dat is een bijzonder vruchtbare voedingsbodem voor het passieve kamp.Geen wonder dat het aanbod van ETF’s zichtbaar groeit. Niet alleen in trackers op de bekendste aandelenindices, maar ook steeds meer op groeiregio’s, sectoren en niches. Infrastructuur is zo’n hip thema, maar ook alternatieve energie.

Op NYSE Euronext Amsterdam zijn drie ETF’s beschikbaar die in de categorie alternatieve energie vallen:

• ETFX WNA Global Nuclear Energy (EUR) / IE00B3C94706
• ETFX DAXglobal Alternative Energy (EUR) / IE00B3CNHC86
• iShares S&P Global Clean Energy Inc (EUR) / IE00B1XNHC34

Kernenergie met een kern van energie

Alleen de laatste heeft een trackrecord van enige betekenis, zij het niet een om erg trots op te zijn. Zo verloor de ETF in 2008 liefst 63% in waarde. Alternatieve energie was toen, meer nog dan gewone aandelen, volkomen uit de gratie bij beleggers die alles waar risico aan vastzat lieten vallen als een hete aardappel. De twee andere ETF’s werden pas na dat rampjaar gelanceerd en werd dit leed bespaard.

Veel opvallender is dat het rendement van de drie ETF’s het afgelopen jaar fors uiteenliep, van –22% tot +25%. Beleggers die in willen spelen op de behoefte aan andere dan fossiele brandstoffen kunnen duidelijk niet klakkeloos een ETF’je uit het schap pakken. Het verschil tussen iShares S&P Global Clean Energy Inc (-22% in 2010) en ETFX WNA Global Nuclear Energy (+25% in 2010) is daar te kolossaal voor.

De namen verraden het al, er zit een fors verschil in de onderliggende waarden. De vorig jaar zo succesvolle tracker van ETF Securities, gelanceerd in september 2008, richt zich vooral op kernenergie. Dat zijn niet per se de Teco’s van deze wereld (de Japanse exploitant van de reactoren in Fukushima die 80% in waarde verloor sinds de ramp). Slechts 10% van de portefeuille bestaat echt uit reactoren, de rest uit de infrastructuur en nutsbedrijven om kernenergie heen.

Zelfde vijver, opvallend weinig overlap

De alternatieve energie-ETF van iShares richt zich vooral op schone energie, met bijvoorbeeld een flinke weging voor bedrijven die zich bezig houden met zonne-energie zoals FirstSolar, Trina Solar en SunPower – samen al goed voor een weging van ruim 15%. Daarnaast zitten er bekende nutsbedrijven als het Spaanse Iberdrola bij de topholdings.

Overigens, en dat mag ook geen verbazing wekken, doet de ETFX WNA Global Nuclear Energy het dit jaar slecht. Sinds begin 2011 staat de teller op –13%, een verlies dat helemaal op het conto geschreven kan worden van de ramp met de kernreactoren in Fukushima en de nieuwe debatrondes rond kernenergie die dat in andere landen heeft opgewekt.

De iShares S&P Global Clean Energy doet het dit jaar juist wel goed: +10,3%. De derde tracker, ETFX DAXglobal Alternative Energy, was vorig jaar (-5,3%) de gulden middenweg. Dit jaar volgt het de iShares ETF op de voet (+9,3%). Dat lijkt logisch, omdat deze twee duidelijk meer met elkaar verwant zijn dan met de ETFX WNA Global Nuclear Energy. In 2009 was het verschil ook beperkt tussen de twee alternatieve energie-ETF’s: +5,4% tegen +2,7%. Ook in dat jaar deed de kernergie ETF van ETF Securities het veel beter:+17,9%.

Sector biedt arbitragemogelijkheden

Het verschil tussen ETFX DAXglobal Alternative Energy en iShares S&P Global Clean Energy zit ‘m in de index die zij volgen. Dat blijkt meer dan een cosmetisch verschil. In de top-10 holdings zitten afgezien van twee zonne-energiebedrijven geen overlappingen. Toch valt te verwachten dat deze twee ETF’s elkaar op de lange termijn redelijk zullen volgen. De correlatie met de nucleaire tracker van ETF Securities is non-existent, of op z’n best negatief.

Wel biedt de verschillen in rendement bij tijd en wijle interessante arbitrage mogelijkheden. Nu zou zo’n moment kunnen zijn, hoewel het moment er natuurlijk niet echt naar is om als aasgieren boven Fukushima naar alpha te speuren. Dat alternatieve energie de toekomst heeft valt, mede door de toenemende schaarste van fossiele brandstoffen, nauwelijks te ontkennen. Het verleden heeft twee dingen duidelijk gemaakt. Ten eerste is het een zaak van de hele lange adem en ten tweede blijkt die weg voor beleggers hobbelig en onherbergzaam.

De kosten van de drie trackers zijn gelijk: 0,65%.