Zes enge obligatiegrafieken

Beleggen in staatsobligaties heeft beleggers geen windeieren gelegd. Geholpen door het extreme beleid van centrale banken zijn rentes gedaald tot ongekend lage niveaus. Sterker nog in Europa en Japan zijn negatieve rentes de normaalste zaak van de wereld.

Op veel Duitse en Japanse staatsobligaties legt u geld toe. Maar het lijkt me steeds onwaarschijnlijker dat dit zo doorgaat. Hieronder zes enge obligatiegrafieken

Lage rente nu, laag rendement straks

In een eerdere column schreef ik dat de rente op staatsobligaties een goede indicatie is van het rendement dat u de komende tien jaar mag verwachten. Research Affiliates heeft recent een vergelijkbaar plaatje gemaakt dat dit verband over een periode van meer dan 200 jaar weergeeft. We bevinden ons momenteel bij de oranje stip in de grafiek. Dat belooft dus weinig goeds.

Nu zal elke bond bull meteen vertellen dat tien jaar lang is en dat het goed mogelijk is om over kortere periodes een veel hoger rendement te halen. En daar hebben ze helemaal gelijk in. De rente beweegt, kan nog verder dalen en een steile rentecurve (grote renteverschillen tussen verschillende looptijd) helpt ook. Maar zelfs dan kan ik niet om de enge plaatjes hieronder heen.

Te duur

Staatsobligaties zijn duur. Iets waar heel veel vraag naar is, stijgt in waarde. Een klassiek voorbeeld van vraag en aanbod. Het plaatje hieronder maakt de overwaardering inzichtelijk. De Duitse tienjaarsrente kan behoorlijk precies worden geschat aan de hand van drie factoren, de ZEW index, de kerninflatie en de driemaandsrente.

In de grafiek liggen de geschatte en de werkelijke rente in de meeste gevallen dicht bij elkaar. Maar nu dus niet. Door al dat het centrale bank geweld is de Duitse tienjaars rente praktisch nul terwijl het modelletje wijst op een rente van bijna 2%.

Onder normale omstandigheden, voor zover daar ooit sprake van is, zou de rente dus bijna 2% hoger moeten liggen.

En dit geldt niet alleen voor Europa. Op basis van een schatting aan de hand van ISM New Orders index en de Amerikaanse kerninflatie en driemaandsrente, zou de tienjaarsrente in de Verenigde Staten 3,7% moeten zijn. Dat is ook bijna 2% hoger dan de 1,8% die nu op de borden staat.

Dus ook al is de Amerikaanse situatie op het oog iets normaler dan in Europa, het gat tussen de modelschatting en de werkelijke tienjaarsrente blijft bijzonder groot. Ik kan genoeg redenen verzinnen waarom dat zo is - kwantitatieve verruiming, lage groei, deflatieangst, kuddegedrag - maar het verschil is dusdanig groot dat ik ook geloof dat staatsobligaties te duur zijn.

Geen bescherming

Staatsobligaties bieden weinig of geen bescherming tegen verliezen. Neem de Duitse tienjaarsrente die je een overweldigende rente van 0,25% per jaar oplevert. Met een rentegevoeligheid van 9,9 jaar betekent dat een rentestijging van 0,03% al voldoende is om u op verlies te zetten.

Dat voelt niet zo lekker, hè? Weliswaar bieden Amerikaanse obligaties een wat grotere buffer, maar ook dit houdt niet over. Een stijging van de rente van 1,8% naar 2% betekent verlies. Om nog maar niet te spreken van obligaties die nu al een negatieve rente bieden.

Die rentegevoeligheid of duration is trouwens ook een dingetje om even in de gaten te houden. Terwijl centrale banken lekker druk zijn met het naar beneden drukken van de rente, loopt de rentegevoeligheid gestaag op. Zie het plaatje hieronder.

Sinds 2012 is de duration van een mandje Europese staatsobligaties met bijna één heel jaar opgelopen. Dus als de rente dan omhoog gaat, doet het ook nog eens extra pijn. 

2015

De stijging van de rentegevoeligheid kan overigens worden teniet gedaan als de rentebewegingen structureel kleiner worden. Maar daar geloof ik niet echt in. De enorme marktverstoringen die centrale banken veroorzaken, de strengere wetgeving waardoor liquiditeit in de markten afneemt en het gegeven dat beleggers zich massaal op staatsobligaties hebben gestort, maken dit onwaarschijnlijk.

En dat brengt me meteen bij het laatste enge plaatje. Weet u nog wat er vorig jaar gebeurde? Voorzichtigheid lijkt me op zijn plaats hier.

Bron: Reserach Affiliates