"Vermogensbeheer meer dan model"

Grote omwentelingen in de wereld van het vermogensbeheer. De wereld van grijze pakken, dikke sigaren, grachtenpanden en af en toe een golfclinicje of klassiek concert, maakt langzaam plaats voor Vermogensbeheer 2.0: online oplossingen met standaardproducten, tegen zo laag mogelijke kosten.

Logisch, nu met het provisieverbod een belangrijke inkomstenbron voor veel banken wegvalt en de toezichthouder de sector opjut om vooral in ETF’s en andere goedkope beleggingsinstrumenten te beleggen. Toch dreigt door die ontwikkeling ook kaalslag en uiteindelijk een slechtere dienstverlening voor klanten, zeggen Tjerk Smelt en Jochem Baalmann van vermogensbeheerder Indexus.

Indexus dateert zelf ook uit de tijd van het ‘oude’ vermogensbeheer en omarmde in een vroeg stadium het indexbeleggen als kostenefficiënt onderdeel van een beleggingsportefeuille. Toch luidt het duo nu de noodklok: de alomtegenwoordige focus op rendement-tegen-lage-kosten holt het vak van vermogensbeheerder langzaam uit.

Volautomatisch volgestopt
“Er is verschil tussen een product aanbieden en een dienst verlenen,” zegt Tjerk Smelt. “Als je nu klant wordt bij een online beheerder – en de grote banken doen dat ook steeds meer - dan wordt je portefeuille direct volautomatisch volgestopt. Terwijl je als klant misschien wel even zou willen wachten op wat er verder gebeurt in Syrië.” 

“Dat is het verschil tussen een product en een dienst. De dienst is meedenken over het vermogen, want de gemiddelde klant besteedt zijn tijd liever aan andere dingen dan zelf achter een scherm zitten. Dáár heb je een vermogensbeheerder voor. Iemand met ervaring en kennis van zaken.” 

Toch is een volledig online opererende partij als Alex Vermogensbeheer de snelst groeiende vermogensbeheerder in de markt – met overtuigende rendementen.

Baalmann: “Je kunt de tv niet aanzetten en het internet niet op of je ziet Alex zichzelf weer op de borst kloppen over de rendementen. Met die focus op rendement haal je ontrouwe klanten binnen. Want dan wordt je ook afgerekend op je rendementscijfers als die tegenvallen.”

Smelt: “Alex biedt een gestandaardiseerd product aan met standaard smaken via een computermodel.” 

Jochem Baalmann & Tjerk Smelt

Baalmann: “Als zo’n product de naam vermogensbeheer mag dragen, is een toelichting bij op zijn plaats. Zelfs in het zogenaamde behoedzame profiel kan Alex voor 100% in Europese aandelen beleggen. Dat is geen vermogensbeheer, dat is aandelenbeheer. Dat kan best heel goed zijn, maar in een tijd waarin veel mensen behoefte hebben aan vermogensbeheer is het heel verwarrend dat er producten worden verkocht onder die naam. Vermogensbeheer pur sang is een dienstverlening.” 

Waarom kan 100% in aandelen beleggen geen vermogensbeheer zijn?

“Vermogensbeheer gaat over spreiding. Over wereldmarkten en over allerlei verschillende beleggingscategorieën. En over het afstemmen van doelen en het rekening houden met de levenscyclus van een cliënt. Daar zit een bepaalde curve in. In de markt zit ook een bepaalde beweging. Dat moet continu op elkaar worden afgestemd. Dát is echt vermogensbeheer.”

“Als je daar één stukje uithaalt, doe je in principe niet aan vermogensbeheer. Het kenmerk van vermogensbeheer is namelijk dat je het niet zelf hoeft te doen. Er is daar niemand die uit het raam kijkt en denkt, hm, het zou wel eens kunnen gaan regenen. Niemand die even CNN aanzet om te zien wat er in Syrië gebeurt. Je bent overgeleverd aan een beleggingsmodel dat geen rekening houdt met je levensfase of andere beleggingscategorieën.”

Maar goed, Alex is ook maar een concurrent. Jullie kunnen dat verschil toch wel uitleggen?

Baalmann: “We zijn blij met concurrentie en met alle aandacht voor vermogensbeheer, maar dan moet je wel appels met appels vergelijken. Het is makkelijk om je rendementen van de daken te schreeuwen als het in die ene categorie even goed gaat. En daar zijn mensen heel gevoelig voor."

"Een van de eerste dingen die ze ons vragen in gesprekken is: welk rendement ga ik krijgen? Ze zien allerlei gegarandeerde rendementen in de krant en denken: ik wil ook meedoen. Maar daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat om risico, in combinatie met rendement of andersom.” 

Indexus doet veel met indexbeleggingen, maar daar staan jullie niet alleen in. Dankzij de AFM en alle aandacht voor kosten zijn indexproducten een soort zaligmakende oplossing geworden. Is dat niet wat overdreven?

Smelt: “Trackers zijn zeker niet heilig. Voor beleggingen in liquide markten, grote aandelenmarkten, staatsobligaties en hoogdividend-aandelen, moet je zeker gewoon een ETF kopen. Maar hoe exotischer je gaat en hoe minder liquide de markt wordt, hoe meer het loont om rechtstreeks te beleggen in aandelen of obligaties.” 

Baalmann: “Indexbeleggen is een middel om tot een doel te komen, niet een eindstation. Er komen nu partijen op die op de modegril van de ETF meesurfen en alléén maar indexbeleggingen aanbieden. Als je dan beter gaat kijken blijkt dat ze nog geen jaar bestaan en maar heel weinig diepgaande kennis van vermogensbeheer hebben. Iedereen wil een stukje van de taart.“

Toch zijn de grootbanken nog helemaal niet zo happig op die taart, getuige de heel langzame opname van ETF’s in hun assortiment.

Smelt: ” Sterker, een van de trends die wij al langer zien is dat ze daar weer teruggaan naar de huisfondsen. Omdat daar nog een verdienmodel in zit.” 

Maar de meeste banken hebben toch geen huisfondsen meer?

“Jawel hoor. ABN Amro heeft multimanagerfondsen bijvoorbeeld. Wij zien veel portefeuilles van nieuwe klanten die alleen maar in beleggingsfondsen zitten. Van een ABN Amro-klant met twintig posities zijn dan bijvoorbeeld de grootste vier à vijf posities huisfondsen. En daar zit dan zo’n 60% van het vermogen in.” 

Toch zullen de banken ook mee moeten als de vraag naar ETF’s groeit bij klanten….

Smelt (pakt er een tabelletje bij): “Hier, dit is de assortimentslijst van de Rabobank. 43 ETF’s, meer niet. Dat is nu niet echt toegevoegde waarde leveren. Wij hebben er honderd keer zoveel in onze database waar wij een selectie uit maken.”

Baalmann: “Als je met dat hele grote researchapparaat van de Rabobank tot dit eindresultaat komt, een lijstje van 43 ETF’s, dan mag je dat loket wat mij betreft per heden sluiten."

Zeggen jullie daarmee dat de Rabobank dat vooral voor de bühne doet? En voor de AFM?

“Daar lijkt het op. ING heeft vorig jaar wel eens open en bloot aangegeven dat ze ETF’s eigenlijk vooral aanbieden voor rebalancing-doeleinden. Veel potentiële klanten met wie wij spreken, zeggen: interessant dat verhaal over indexbeleggen, ik ga eerst nog een keer met ABN Amro praten en dan hebben we nog wel contact.” 

“Vervolgens zegt de ABN: natúúrlijk kunt u bij ons in ETF’s beleggen. En dat kan inderdaad, maar ze komen er alleen niet uit zichzelf mee. Uiteindelijk gaat het bij vermogensbeheer om de vraag: gaat het om wat de klant wil of om wat de bank wil? Volgens ons is nog veel te vaak het laatste het geval.” 

Klik hier om meer te lezen over de visie van Indexus.