ETF's? Indexbeleggen kan goedkoper

Er is veel discussie over de kosten van beleggen. Terecht. Hoe hoger de kosten, hoe minder rendement resteert voor de belegger. Dat is een dooddoener, maar de effecten zijn groot en worden nogal eens onderschat. Heeft u 100.000 euro ter beschikking en verwacht u een rendement van 7%, dan zou dat bedrag in 25 jaar uitgroeien naar 543.000 euro. Als de jaarlijkse kosten 0,5% zouden bedragen, dan zakt het eindbedrag naar 483.00 euro.

Bij 1% kosten houdt u slechts 429.00 euro over. Bij 1,5% kosten, een percentage dat nogal eens genoemd wordt als gemiddeld voor beleggingsfondsen, staat de teller na 25 jaar nog maar op 381.000 euro. De cijfers spreken voor zich: het is van belang de kosten van beleggen goed in de gaten te houden. Dat verklaart waarom indexbeleggen een grote vlucht neemt. De kosten zijn lager dan die van beleggingsfondsen, hoewel (vaak) hoger dan de TER-ratio’s suggereren.

Als een beleggingsfonds geen toegevoegde waarde kan leveren ten opzichte van de index, is de keuze gauw gemaakt. Of toch niet? Er is een manier om goedkoper te beleggen dan via een ETF. Stel u wilt beleggen in de AEX. Een mogelijkheid daarvoor is een positie in een op deze index uitgegeven ETF, bijvoorbeeld die van iShares. In één van mijn eerste recensies berekende ik over de periode 2008-2010 de werkelijke kosten van deze ETF belegging op 0,77% per jaar.

Onlangs werd ik door een bevriende collega er op geattendeerd dat ook de performance van deze ETF vanaf ultimo 2005 tot en met vandaag, precies op dat percentage uitkomt. Stel nu de komende vijf jaar zijn deze 0,77% wederom de werkelijke kosten. Stel voorts het AEX dividendrendement over de komende vijf jaar gelijk aan 3% en ga uit van een gemiddelde jaarlijkse koersstijging van 5%. De AEX stijgt dan van 352,56 (actuele stand) naar 449,97 punten.

Een investering in de (iShares) AEX van 100 euro zal onder deze omstandigheden na 5 jaar zijn uitgegroeid tot 141,77 euro (+41,77%), rekening houdend met de 0,77% werkelijke kosten. Nu het alternatief. Stel u heeft 35.256 euro te beleggen. Dat getal neem ik voor de eenvoud, en is gelijk aan de actuele AEX-stand vermenigvuldigd met 100. De call AEX 300 december 2017 heeft als laatprijs 66,45 euro. De biedprijs van de put AEX 300 met zelfde afloopdatum is gelijk aan 39,35 euro.

Het kopen van de call en het schrijven van de put kost 2.710 euro. Op deze manier is een AEX positie opgebouwd. Het restant bedrag van 32.546 euro (=35.256 – 2.710) kan tegen de swaprente van 1,3% in een risicovrije obligatie worden belegd. Na 5 jaar is de waarde van de obligatie uitgegroeid naar 34.717 euro. De put optie loopt bij de veronderstelde 5% koersstijging zonder (negatieve) waarde af, terwijl de callopties 14.997 euro (=(449,97 -300)*100) waard is. In totaal heeft deze constructie aan het eind van de looptijd een waarde van 49.714 euro (=34717+14.997), een stijging van precies 41,00%.

Dat is iets minder dan de 41,77% van de AEX ETF. Waarom al dit moeilijke gedoe zonder dat het rendementswinst oplevert, zult u denken. Er zijn drie goede argumenten om deze optieconstructie in overweging te nemen.

Ten eerste zal bij een geringere koersstijging dan 5% van de AEX, de optieconstructie beter scoren. Dat komt omdat er geen dividend herbeleggingseffect is. Stel de AEX daalt met 3% per jaar tot 302,76 punten over vijf jaar. Een 100 euro investering in de AEX ETF zal dan uitkomen op 96,21 euro, terwijl de optieconstructie met 99,25 euro nauwelijks verlies leidt. Het spreekt voor zich dat bij sterkere AEX koersstijgingen dan 5% per jaar de ETF beter scoort dan de optieconstructie. Onderstaande grafiek laat zien wat de eindwaarde is van een investering van 100 euro in de ETF en de optieconstructie, bij 5% AEX koersstijging en 3% dividend onder verschillende scenario’s van de AEX.

Een tweede reden om voor de optieconstructie te kiezen is dat een eventueel lager dividend tot een betere prestatie zal leiden. Stel het dividendrendement wordt over de komende vijf jaar geen 3%, maar slechts 2%. De optieconstructie groeit dan nog steeds uit van 100 euro naar 141,00 euro (+41,00%), maar de AEX ETF blijft steken op 135,28. Dat is toch wel een groot verschil in het voordeel van de opties. Als én het dividendrendement op 2% uitkomt, én de jaarlijkse AEX koersmutatie negatief is, komen deze twee effecten tezamen.

De 100 euro-belegging in de AEX ETF daalt in dat scenario naar 91,46 euro, terwijl de optieconstructie op 99,25 euro uitkomt. Kortom, de optieconstructie geeft een aardige bescherming tegen een minder gunstige ontwikkeling van koers en dividend ten opzichte van de ETF. Dat alles is in onderstaande grafiek af te lezen.

Het derde, misschien wel het belangrijkste argument voor de optieconstructie, is de aanname van de hoogte van de rente. Ik veronderstel de 5-jaars swap rente van 1,3%. Maar in de praktijk is een veel hogere rente mogelijk. Een vijfjarig deposito geeft al snel 2,5% tot wel 3,0% rentevergoeding. Dan wordt de optieconstructie ineens heel aantrekkelijk.

In het eerste voorbeeld (AEX +5% per jaar, dividend 3%) loopt de 100 euro AEX ETF investering op naar 141,76 euro. De optieconstructie behaalt echter nu een waarde van 146,98 euro. Als dan het dividend geen 3% wordt maar 2% gaat, dan daalt de waarde van de AEX ETF naar 135,28, terwijl de eindwaarde van de optieconstructie op 146,98 euro blijft staan. Er is in 5 jaar een verschil in rendement van 11,7% ontstaan, ofwel meer dan 2% op jaarbasis. Ook dit kunt u in onderstaande grafiek uitlezen, waarbij een rente op deposito van 2,5% is aangenomen. Verondersteld is een AEX dividendrendement van 2%. Ook bij 3% dividendrendement zou de optieconstructie in alle scenario’s beter scoren.

Conclusie: met een AEX optieconstructie kan onder veel omstandigheden een beter rendement worden behaald dan via een indexfonds op de AEX. Vooral door de relatief hoge rente op een deposito (hoger dan de rente waarmee de optieprijs wordt bepaald) zijn behoorlijke voordelen te behalen. Als ook de koersontwikkeling of het dividend van de AEX tegenvalt, doet de optieconstructie het nog beter dan de directe ETF belegging. Voor de gevorderde belegger (of adviseur) is dit een leuk alternatief om op te zetten.