Ook indexbeleggen is hard werken

Indexproducten, of ETP's kennen een stormachtige groei: van 106 producten in 2000 naar bijna 5000 nu. Daarbij is er wel sprake een sterke volumedaling, dus het wordt lastiger voor de aanbieder om te verdienen aan de fondsen, stelt IEXProfs' ETF-specialist Marcel Tak op de Index Investment Summit.

Wat is het verschil tussen een indexproduct vroeger en nu?

Als een belegger een ETF of ETP wil kiezen, dan zijn er volgens Tak een aantal punten waar hij op moet letten. "De structuur, de kosten en de index zijn de belangrijkste punten. Welke informatie wordt gegeven en hoe? Er zijn zoveel indices, dus helemaal niet makkelijk om de juiste te kiezen." Volgens Tak is stockpicking uit en gaat het nu om indexpicking. "Op lange termijn zijn er maar weinig stockpickers succesvol, dus hoe zit dat met indices?"

"Het lijkt een eenvoudig product, een ETF, maar ingewikkeld genoeg om genoeg werk voor mij te geven. Ik onderzoek elke maand zes producten, vooral op die drie punten. Wat opvalt is dat de kosten, ondanks de vaak grote transparantie bij deze producten, niet duidelijk zijn vermeld. De werkelijke kosten bestaan uit de index minus de ETF. Maar waar bestaan die werkelijke kosten dan uit? Transactiekosten, winst of verlies uit securities lending, tracking error et cetera."

"Bij het berekenen van kosten loop je tegen een paar problemen aan. Neem je de beurskoers of de net asset value? Dat laatste is de waarde van het fonds, maar beleggers kopen het product tegen de beurskoers, die daar vanaf wijkt. En neem je bruto of netto totaalrendement en hoe zit het met fair value pricing? Wat als een beursindex dicht is, maar waar de ETF wordt verhandeld is de beurs wel open. Dat geeft een kleine afwijking, maar op lange termijn vallen de plussen en minnen hieruit vrijwel tegen elkaar weg."

"Uit mijn onderzoek blijkt in ieder geval dat hoe hoger de TER is, hoe hoger de werkelijke kosten zijn. En wat is dan het verschil tussen de kosten bij fysieke en synthetische ETF’s? In mijn onderzoek zijn synthetische fondsen duurder dan fysieke. Uit Duits onderzoek blijkt dat het vermeende kostenvoordeel van synthetische fondsen niet is gevonden. Uit mijn onderzoek blijkt zelfs dat ze duurder zijn."

"En spreads. Daar zit nogal een verschil in tussen de verschillende fondsen. Op lange termijn kunnen die percentages flink oplopen, dus het is de moeite ze te vergelijken. Tot slot, de gebruikte indices laten ook een groot verschil zien in eindrendementen  Neem bijvoorbeeld schone energie-indices. Daar zit veel verschil in de indexrendementen, maar ook bij obligaties kan het rendementsverschil meerdere procentpunten zijn."

Beleggers die denken dat indexbeleggen snel en simpel is, die kunnen nog wel eens van een koude kermis thuis komen, denkt Tak. Ook bij indexbeleggen telt een goede voorbereiding en altijd kritisch blijven. En Tak zou Tak niet zijn als hij de zaal niet met wat verbeterpunten de pauze in stuurde. Wat kunnen aanbieders beter doen? Uit Taks onderzoek blijkt dat informatievoorziening beter kan.

• Geef de informatie in het Nederlands
• Uitleg structuur fonds
• Alle info over swaps en securities lending vermelden
• Alle markt en nav's van de afgelopen vijf jaar geven
• Rendementsovericht index en fonds per kalenderjaar en vijf jaar vermelden
• Uitleg prestatie fonds
• Uitleg gebruikte index met consequenties.