Blij met underperformance

Aan de discussie over actief en passief beleggen komt voorlopig geen eind. Daarbij zijn de actief beheerde beleggingsfondsen in het nadeel. Veel onderzoek wijst uit dat een groot deel (circa 75%) van de actief beheerde beleggingsfondsen hun benchmark niet (systematisch) verslaan. Dat is inderdaad geen beste referentie voor de actieve stockpickers. Waarom zou je als belegger betalen voor een grote kans op underperformance?

De financiële industrie kwam met een antwoord: de indextracker en het Exchange Traded Fund (ETF). Als de index niet verslagen kan worden, dan  moet de index maar gevolgd worden, is de gedachte. Volgens het principe if you can’t beat them, join them. De ETF heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Hier lijkt een knap staaltje marketing aan vast te zitten.

Het gesignaleerde probleem: met actief beleggen is er een groot risico op underperformance van de index. Het antwoord: een beleggingsinstrument dat een nagenoeg 100% risico biedt op een slechtere prestatie ten opzichte van de index. Ik zie graag onderzoek in hoeverre actief beheerde beleggingsfondsen in staat zijn de benchmark van ETF’s te verslaan. Als zij ook daarop achterblijven, wordt het bestaan van actief beheerde fondsen nog lastiger verdedigbaar.

Toch zal zelfs in dat geval de actieve beheerder nog kunnen tegenspartelen door te wijzen op een betere risicobeheersing. Als in reguliere jaren beleggingsfondsen achterblijven, maar in zeer moeilijke tijden de belegger wordt behoed voor financieel malheur, heeft actief beheer toch nog toegevoegde waarde. Helaas komt op dit gebied de actieve beheerder er ook niet goed uit. Over het lastige 2011 was de underperformance van de beleggingsfondsen met ruim 5% achterstand historisch hoog.

In het nauw
Er is nog een andere reden waarom actieve beleggingsfondsen in het nauw komen. Om de index te verslaan moet het beleid van het fonds zeer uitgesproken zijn. Indexhuggers zijn kansloos. Maar bij uitgesproken beleid is de kans op een forse achterblijvende prestatie, als de visie fout is, groot. Zie bijvoorbeeld de resultaten van BNP Paribas (voorheen Fortis) Obam.

Als (professionele) beleggers ergens een hekel aan hebben is het om sterk bij de collega’s achter te blijven. Niet alleen de publieke opinie, maar zeker ook de toezichthouder ligt al op de loer met kritische vragen. Het is dus heel begrijpelijk: beleggers zijn graag bereid te betalen voor de zekerheid op een (kleine) underperformance. De ETF heeft een gouden toekomst voor de boeg.

•  deze column is eerder verschenen in IEXProfs Magazine van mei 2012.