Van nullijn tot loonexplosie

Bijna een kwart van de medewerkers van de belastingdienst wil weg. Vooral de hoger opgeleiden dan, die net de beste vertrekregeling bleken te hebben. De lager opgeleiden moesten eigenlijk weg, maar die hadden niet zo’n fijne regeling. Kortom, die bleven toch maar.

Men zegt dat de vertrekgolf komt door reorganisatie-moeheid, maar ik vermoed dat die accountants en inspecteurs elders gewoon vlot weer aan de slag gaan en de nullijn voorgoed vaarwel gaan zeggen. Gaat dat ook gelden voor de veelgeplaagde onderwijzers en leraren?

Ook hier is een Exodus aan de gang, mede door vergrijzing en pensionering. De studiebanken bij de PABO’s blijven echter leeg, want je moet wel heel gemotiveerd zijn om tegen zo’n laag salaris aan de slag te willen gaan. De nullijn is ook hier al jaren een muur van beton. Die geeft niet mee, vooral als je tegen een krappe woningmarkt zit aan te hikken.

Hogere minimumlonen

De lonen moeten gewoon omhoog. Kijken we over de grens oostwaarts, dan zien we de laagste werkloosheid in 25 jaar, 600.000 vacatures en al loonstijgingen van 3-4%. In de VS blijft de werkgelegenheid ook maar groeien en bedraagt de werkloosheid minder dan 5%, de loongroei ca 2,5-3%.

In China stijgen de lonen al jaren met forse percentages. Ook in Japan is de werkloosheid inmiddels op diepterecords beland, iets boven de 3%. En langzamerhand wordt ook hier de nullijn verlaten. Ondertussen pleiten vakbonden met succes voor hogere minimumlonen: met name in de VS en het VK leidt dat tot een inhaalslag.

In de VS wordt zwaar gestreden om het minimumloon van 7,25 dollar per uur in fasen op te trekken tot 15 dollar in 2020. Lukt dat niet, dan is 12,50 dollar zeer waarschijnlijk. In Groot-Brittannië werd het minimumloon dit jaar van 6,70 naar 7,20 pond verhoogd, terwijl deze in 2020 9,35 pond zal bedragen.

Zo komt het hele loongebouw omhoog

Zet dit wel zoden aan de dijk, hoor ik u denken? Voor wie geldt zoiets nu? Voor heel veel mensen! Want houd u zich maar even vast: van de Amerikaanse beroepsbevolking verdiende 26% minder dan 10,50 dollar per uur in 2009. Dat waren 35 miljoen mensen. Toen gold dat minimumloon van 7,25 dollar ook al.

Kortom, dit zijn de eerste serieuze loonexplosies (tussen de 50 en 100 procent) in jaren! Met de verhoging van het minimumloon komt het hele loongebouw omhoog: werknemers, die eerst 10 of 20 procent boven dat minimum zaten, willen natuurlijk niet op dat minimum terecht komen. Ook zij zullen met succes een loonstijging weten af te dwingen, althans in deze florerende arbeidsmarkt.

Kunnen bedrijven dit afwentelen met prijsverhogingen? Gezien het bijna mondiale karakter van die krappere arbeidsmarkt lijkt die kans groter dan lange tijd het geval is geweest. Goed nieuws voor centrale banken, die hopen op hogere prijzen. En of bedrijfswinsten hier onder druk door zullen komen, blijft in elk geval spannend.