Obligatie-WYSIWYG!

Kent u WYSIWYG nog? Het acroniem voor what you see is what you get. In de computerindustrie gebruikt om aan te geven dat wat je nu op je scherm ziet identiek is aan wat u straks geprint voor u heeft. Maar WYSIWYG is ook heel goed van toepassing op obligatiemarkten.

Bereid u vast voor, de rente die u nu op uw scherm ziet, is zeer waarschijnlijk ook het rendement op obligaties in de komende tien jaar. Om WYSIWYG in obligatiemarkten aan te tonen, richt ik mij hier op Amerikaanse staatsobligaties. En, zoals u niet ontgaan zal zijn, liggen de rentes op die staatsobligaties momenteel op historisch lage niveaus.

Het is dan ook geen verrassing dat de toekomst voor staatsobligaties er, zeker in historisch perspectief, niet al te florissant uitziet. Echter, waar het in deze column ook om gaat, is dat u geen halsbrekende toeren hoeft uit te halen om een goede inschatting te maken van wat het rendement de komende jaren zal zijn.

Effectieve rente

Kijk maar eens naar onderstaande grafiek. Op de x-as staat de huidige effectieve rente die u zou hebben ontvangen op een mandje van Amerikaanse staatsobligaties met verschillende looptijden aan het einde van elke kalendermaand sinds 1980.

Op de y-as staat het gemiddelde rendement per jaar dat u zou hebben ontvangen in de tien jaar na het einde van de maand. De grafiek liegt er niet om.

De samenhang tussen huidige effectieve rente en het gemiddelde jaarrendement in de komende tien jaar is bijzonder sterk . Hoe lager de startrente hoe lager uw rendement op obligaties in de komende tien  jaar zal zijn, en vice versa.

NB: Voor de statistici onder ons. De huidige effectieve rente kan 90% van de bewegingen in het gemiddelde jaarrendement in de tien jaar erna verklaren. Dat is bijzonder veel.

Goede voorspeller

Dat de huidige effectieve rente op staatsobligaties een goede voorspeller is voor toekomstige obligatierendementen is natuurlijk niet zo gek. De effectieve rente vertelt namelijk welk rendement u realiseert als u de rit tot het einde van de looptijd uitzit.

Met een horizon van tien zit u die rit ook daadwerkelijk uit voor alle obligaties met een looptijd korter dan tien jaar. Met een kortere horizon hebben andere factoren een veel grotere invloed. Dit komt goed naar voren in de figuur hieronder.

Op de x-as staat weer de startrente aan het einde van elke kalandermaand, maar op de y-as staat nu het rendement over slechts één jaar erna in plaats van het gemiddelde jaarrendement in de daaropvolgende tien jaar.

Uit de puntenwolk blijkt dat de relatie tussen deze twee factoren veel minder sterk is. De kans op een flinke afwijking ten opzichte van de startrente is veel groter, mede dus omdat u voor de meeste obligaties niet de hele rit uitzit.

Afwijking

Nog even terug naar de eerste grafiek. Die liet goed zien dat over een horizon van tien jaar het verschil tussen de huidige effectieve rente en het gemiddelde jaarrendement niet al te groot is.

Het plaatje hieronder met daarin nu alleen het verschil tussen de effectieve rente en het gemiddelde jaarrendement in de tien jaar laat dat nog wat duidelijker zien. De maximale afwijking tussen beide factoren is zo’n +/- 2% is geweest. Het gemiddelde verschil was met 0,8% nog een stuk kleiner.

In verhouding tot het gemiddelde jaarrendement op Amerikaanse staatsobligaties sinds 1980 van 7,9% is dat toch behoorlijk in de buurt.

Geen vetpot

Met bovenstaande plaatjes kunt u eenvoudig een inschatting maken van het verwachte rendement op Amerikaanse staatsobligaties in de komende tien jaar. Momenteel bedraagt de effectieve rente op een mandje Amerikaanse staatsobligaties obligaties met verschillende looptijden 1,25%.

Als we er vanuit gaan dat de afwijking ook dit keer niet meer dan +/-2% bedraagt, mag u een gemiddeld jaarrendement verwachten tussen de -0,75% en 3,25%. Dat is nou niet bepaald vetpot.

Het verhaal wordt bovendien niet beter als we daar nog een klein beetje gezond verstand aan toevoegen. Immers, restanten van het mega-QE-programma van de Fed zijn nog altijd terug te vinden in de obligatiemarkt, terwijl in andere delen van de wereld de centrale bank bazooka’s nog vol worden ingezet.

Er vanuit gaande dat de Fed, maar ook andere centrale banken, ergens in de komende tien jaar de buitengewone maatregelen terugdraaien, is het niet ondenkbaar dat het rendement eerder aan de onder- dan aan de bovenkant van de voorspelling uitkomt.

Een voorspelling van negatieve rendementen op staatsobligaties klinkt gekker dan het is.