Groen wassen met green bonds?

De markt voor groene obligaties groeit, al is deze nog wel relatief klein. Uit gegevens van de Britse bank HSBC en Climate Bonds Initiative Group blijkt dat er in totaal 35,8 miljard dollar aan groene obligaties uitstaan. Dat is nog geen duizendste van bijvoorbeeld de totale Amerikaanse obligatiemarkt van 40.000 miljard dollar.

Op zich is dat niet gek. Groene obligaties bestaan nog niet zo lang. De Wereldbank schreef in 2007/2008 de eerste groene obligaties uit. 

In 2013 werd er voor 11 miljard dollar aan groene obligaties uitgegeven, schrijven Luke Spajic en Ben Emons van fondshuis Pimco. De bescheiden opmars van groene obligaties is welkom voor ijsberen, maar om hun ijsparadijs te waarborgen is er nog veel en veel meer nodig. Het World Ecomic Forum schat dat er 700 miljard dollar per jaar aan investeringen in schone energie, zuinig transport en bebossing nodig is om de aarde te redden. 

Huiswerk
Daarnaast is het de vraag hoe groen deze green bonds daadwerkelijk zijn. Pimco merkt op dat gestandaardiseerde voorwaarden voor het label green bonds nog in het beginstadium is. Maar daar wordt aan gewerkt. 

"Specific to fixed income, a group of 25 leading financial institutions (with administrative support from ICMA, the International Capital Market Association) has begun to develop standards. Their Green Bond Principles recognize several broad categories of potential eligible green projects, including renewable energy, sustainable waste management and land use, biodiversity conservation and clean transportation and water."

De grootste uitgifte van groene obligaties tot nu toe werd gedaan door het Franse energiebedrijf GDF Suez en bedroeg 3,4 miljard dollar. Een bedrijf dat overigens in het uitgiftejaar van deze groene obligaties onder meer besloot om ook te investeren in een nieuwe kolencentrale in Turkije. Kolencentrales stoten van alle elektriciteitsbronnen de meeste CO2 per eenheid uit. 

Een kolencentrale bouwen mag, als de 3,4 miljard dollar van de groene obligaties maar wel aan milieuvriendelijke investeringen wordt besteed. Het is niet verrassend dat het grootste energiebedrijf ter wereld kolencentrales bouwt, laat staan in bezit heeft, Maar het roept wel de vraag op of green bonds niet vooral worden gebruikt door bedrijven om zichzelf groen te wassen - zoals het vals aanmeten van een duurzaam imago wordt genoemd. 

Unilever, paar procent groen
Ook Unilever gaf begin dit jaar 300 miljoen euro aan groene obligaties uit. Dat is een paar procent van de totale obligatiewaarde van 9,5 miljard euro die de Nederlandse consumentenproductenfirma heeft uitstaan. Die paar procent is in ieder geval honderd procent groen. Toch?

Nee, niet helemaal. de rente die een 'groene belegger' in green bonds van Unilever krijgt kan net zo goed worden betaald uit de opbrengsten van milieuvervuilende activiteiten. Unilever-woordvoerder Marc Potma liet desgevraagd aan business blog 925.nl weten: 

"De opbrengst van de emissie gaat enkel naar milieuvriendelijke zaken, maar de rente wordt betaald uit de verkopen die de fabrieken realiseren. We kunnen dus een dak van een fabriek vervangen door een met zonnepanelen, die absoluut het predikaat ’groen' verdienen. De rente die investeerders vervolgens ontvangen staat daar los van. Er is dus geen sprake van gescheiden kasstromen. Deze obligatie moet dan ook vooral als signaal worden gezien."

Gebrek aan eenduidige voorwaarden
Het werkt ook de andere kant op. Veel climate-themed bonds zeggen rekening te houden met het milieu maar krijgen door het gebrek aan standaardisatie juist geen groene sticker, ook al verdienen zij dit misschien wel. De markt van klimaatgerelateerde obligaties is ongeveer 500 miljard dollar groot. In 2014 is er tot nu toe 60 miljard van dit schuldpapier uitgegeven. 

Een bedrag van tussen de 60 en 80 miljard dollar is nog lang niet in de buurt van de door de World Economic Forum (WEF) aanbevolen jaarlijkse 700 miljard dollar aan groene investeringen. Maar het WEF heeft het over investeringen in het algemeen, niet alleen over uitgegeven obligaties. Toch moet er nog een hoop gebeuren willen duurzame obligaties echt een verschil gaan maken.