Achilleshiel van ETF's

Dat heb je nou. De dag nadat ik als klassieke fondsbelegger - herkent u de wrange speling van het lot? - de onvolprezen IEXProfs Index Investment Summit aan elkaar mocht praten, vroeg ik mezelf oprecht af waarom ik nog nooit een ETF in portefeuille heb gehad. Wat houdt me tegen - in elk geval tot vandaag?

ETF's winnen immers steeds verder terrein op actief beheerde fondsen, zeker gemeten naar media-aandacht. Daarbij vallen de voorvechters van passief beleggers helaas wel te vaak terug in die makkelijke rol van het verongelijkte kleine broertje dat meent recht te hebben op een (minstens) even zo groot stuk taart als zijn grote broer.

Dat is niet zo gek, want de passieve markt staat in Europa ook nog in de kinderschoenen. Dan kun je niet altijd volwassen gedrag verwachten. Volgens recent TNS/Nipo-onderzoek heeft nog steeds 'slechts' 10% van de Nederlandse beleggers ETF's in portefeuille. Vroeg of laat gaan we hier ook naar Amerikaanse verhoudingen, maar tot die tijd moeten we rekening houden met voorvechters van passief beleggen die zich verongelijkt afzetten tegen fondsbeleggen.

Daarbij wordt de polarisatie niet geschuwd. Fondsen worden regelmatig over één kam geschoren en als notoire underperformers weggezet. Grappig natuurlijk om dat te horen uit de mond van passieve beleggers die met hun indextrackers by nature altijd achterblijven bij de index. Maar dat geheel ter zijde. Dat passief beleggen onder retailklanten nog niet echt aanslaat lijkt gek. Lagere kosten moeten toch aanspreken, zou je verwachten. Maar de crux zit 'm ergens anders.

Slechte vertellers zonder verhaal
Passieve beleggers zijn over het algemeen slechte vertellers. Zij kunnen niet op een krukje voor het haardvuur vertellen over die ene risicovolle stockpick die net goed afliep. Of over hun beleid van bedrijfsbezoeken in de binnenlanden van Zuid-Oost China of Transnistrië. Ook niet over de voordelen die hun actief aandeelhouderschap opleveren, hun 1-op-1 met de CEO's van bedrijven uit hun portefeuille.

Het zijn niet alleen slechte vertellers, ze hebben ook geen verhaal om te vertellen. Ik moet de eerste indexknuffelaar nog tegenkomen die een bevlogen verhaal kan vertellen over welke sector, industrie of regio dan ook. Het enige wat ze doen is zich afzetten tegen die slecht presterende grote fondsbroer. Waarbij alle succesverhalen uit die industrie als toeval worden weggezet.

En - het tweede belangrijke punt - passieve beleggers hebben niet alleen geen verhaal, zij hebben ook geen gezicht. Geen wijze, vertrouwenswekkende rimpels. Geen goeroestatus. Geen charisma. Geen persoonlijke visie. En al helemaal geen Fingerspitzengefühl, geen antennes of zevende zintuig die het gevaar van verre voelen aankomen. Geen gezicht, geen verhaal. Kijk, dat spreekt bijna niemand aan.

Stom hè?
Niet dat die rimpels, goeroestatus, charisma, visie, en dat vingertoppengedinges de gemiddelde fondsbelegger nu een grote outperformance heeft opgeleverd. Maar we hebben met z'n allen nu eenmaal liever een goed verhaal met tegenvallend rendement dan andersom.