"Zwarte zwanen" niet te verzekeren

Beleggers steken wereldwijd steeds meer geld in "staartrisicofondsen" met speciale strategieën die hen moeten beschermen tegen calamiteiten als een implosie van de euro. Het beheerd vermogen van deze fondsen is geëxplodeerd van een half miljard dollar vóór Lehman tot 38 miljard nu, schat JP Morgan Chase. Deskundigen betwijfelen echter de effectiviteit van deze fondsen. Dat schrijft persbureau Reuters in een verslag van een hedgefund-congres in Monaco. 

Een staartrisico is een evenement dat zich hoogst zelden voordoet, maar dan ook desastreuze gevolgen heeft. De term is gemeengoed sinds Nassim Taleb de aandacht vestigde op zulke risico's in zijn wereldwijde bestseller The Black Swan. De simpelste strategie tegen staartrisico's is put-opties kopen op aandelen waarvan je verwacht dat die in prijs zullen gaan dalen. Maar in de praktijk gebruiken anti-staartrisicofondsen juist complexe strategieën met derivaten. 

Tijdens het grote hedgefundcongres GAIM 2012 in Monaco vroegen sprekers zich openlijk af of de managers van zulke fondsen wel begrijpen wat zij aan het doen zijn – laat staan hun klanten. Een van hen wees erop dat fondsen niet weten hoe ze hun posities moeten afwikkelen in het geval van calamiteiten. "Jullie moeten je eens goed afvragen of je, terwijl je aan het hedgen bent tegen staartrisico's, niet via de achterdeur liquiditeitsrisico's binnenlaat."

"Zwarte zwanen" creëren een dusdanige paniek dat zelfs de meest liquide assets onverkoopbaar worden. Zo kon het gebeuren dat Lehman in september 2008 ook solide banken in haar val dreigde mee te slepen. En complexe derivaten tegen staartrisico's zijn van huis uit al niet liquide. Een bezorgde belegger constateerde in Monaco dat de managers van anti-staartrisicofondsen zelf zo verward zijn over hun producten dat zij de risico's voor hun klanten juist vergroten.