'Zeer gevaarlijk beleggingsproduct'

Ze zijn al enige tijd verhandelbaar: de Factor Certificaten (Factors), uitgeven door Commerzbank. De naam certificaat lijkt te duiden op een gestructureerd beleggingsproduct waarbij de belegger, zo mogelijk binnen een buy and hold-strategie, een onderliggende index of aandeel op eenvoudige wijze 1 op 1 volgt. Niets is minder waar.

Het Factor Certificaat volgt dagelijks de procentuele prestatie van de onderliggende waarde en vermenigvuldigt deze met de factor 5. De onderliggende waarde varieert per Factor, en is tot nu toe beperkt tot een aandeel dat deel uitmaakt van de AEX of Bel20. Er zijn put en call varianten op de Factors. De call Factor stijgt met bijvoorbeeld 10% in waarde als het onderliggende aandeel met 2% in koers stijgt.

Andersom, als het onderliggende aandeel met 2% in waarde daalt, loopt de koers van de call Factor met 10% terug. Het spreekt voor zich dat de bewegingen net andersom zijn bij een put Factor. Het Factor Certificaat is een verdere innovatie van de zo populaire hefboomproducten als Speeders, Sprinters en Turbo’s. Commerzbank geeft aan dat het voordeel van de Factors de ongelimiteerde looptijd is. Er is geen stoploss die het product plots doet beëindigen als de onderliggende waarde onder een bepaalde grenswaarde komt.

Daarnaast is er een bescherming in het geval de onderliggende waarde met 20% zou stijgen bij een put Factor. Bij een dergelijke stijging zou zonder bescherming, door de factor 5, de waarde van de Factor dalen tot 0. Om dat te voorkomen vindt er bij een stijging van 19% een reset plaats. De factor krijgt een waarde van 5% van die van de vorige dag (19% * 5), en vervolgens wordt er weer verder gerekend vanaf het lagere reset niveau. Dezelfde bescherming geldt ook voor een call Factor, waarbij de onderliggende waarde met 19% is gedaald.

Rekent u even mee?
Een voorbeeld kan veel verduidelijken. Stel een call Factor op Philips noteert 100 en Philips duikelt op één dag met 20% van 15 euro naar 12 euro. Op het moment dat Philips met 19% is gedaald (koers 12,15 euro) vindt de reset plaats en is de waarde van de call factor gelijk aan 5 (koersdaling 95% = 5 * 19%). Vervolgens daalt Philips met 1,23% van 12,15 naar de slotkoers van 12. De call Factor daalt dan vanaf de reset waarde van 5 euro nog eens met 6,15% (=5 * 1,23%) tot 4,69.

Stel dat Philips op dezelfde dag vanaf het dieptepunt van 12 euro iets zou herstellen en op 12,45 euro sluit, een stijging met 2,47% vanaf het reset niveau. In dat geval eindigt de Factor die dag op 5,62, een winst van 12,35% (=5 * 2,47%) ten opzichte van het reset niveau van 5 euro.

Met het Factor Certificaat kan worden ingespeeld op zowel opwaartse als neerwaartse bewegingen. Ik heb echter een duidelijke waarschuwing. Gebruik dit instrument alleen als u zich helemaal bewust bent van de risico’s maar ook van de werking van de factor. Want zelfs als het onderliggende aandeel zich in de juiste richting beweegt, kan er op wat langere termijn fors verlies ontstaan.

Put en call, allebei onderuit
Als u een call Factor heeft, betekent dit op termijn niet automatisch een positief rendement als het onderliggende aandeel is gestegen. Kijkt u maar naar het volgende voorbeeld. Stel de call Factor heeft een waarde van 100 en het onderliggende aandeel noteert 20. Vervolgens is er een koersverlies van 2 (=10%) van de onderliggende waarde. De call Factor daalt dan met 50% (= 5 * 10%) tot 50. Stel de volgende dag stijgt het aandeel weer met 2 van 18 naar 20 euro (=11,1%). De call Factor stijgt met 55,5% (= 5 * 11,1%) van 50 naar 77,8.

Het is duidelijk, terwijl het onderliggende aandeel in twee dagen tijd in koers onveranderd is gebleven, heeft de call Factor een verlies van maar liefst 22,2%. Is dit een theoretisch voorbeeld? Zeker niet! Kijkt u mee naar de call en put factor op ING. Beide zijn op 7 maart van dit jaar geïntroduceerd. ING stond toen op een koers van 8,85 euro. Afgelopen vrijdag was de koers gedaald tot 4,87 euro, een koersdaling met 45%. De call Factor heeft een klap gehad, dat is logisch. De actuele koers is 14 cent. Dat is een verlies ten opzichte van de introductiekoers van 99,9%!

Je zou verwachten dat de put Factor op een vette winst zou staan. Helaas, dat is niet het geval. De koers is gezakt van 100 euro naar 16 euro, een verlies met 84%, ondanks de grote koersdaling van ING. Deze put Factor noteerde op 12 september nog wel op een grote winst met een koers van ruim 533 euro. Het (tijdelijke) herstel van het aandeel ING decimeerde in een paar weken tijd de koers van de call Factor.

Successen zijn er ook, zoals op de put Factor op Arcelor Mittal. Deze noteerde afgelopen vrijdag 336 euro, aanzienlijk hoger dan de introductieprijs van 100 euro op 7 maart. Maar ook deze Factor heeft een groot deel van de winst prijsgegeven, gezien de notering van meer dan 1500 euro eind september. Mijn conclusie: de Factor is een financieel instrument met een zeer speculatief karakter. In feite moet u van minuut tot minuut de onderliggende ontwikkelingen volgen.

Opgebouwde winst kan binnen enkele dagen, of nog sneller, geheel verloren gaan. Ik neig te veronderstellen dat uiteindelijk alle Factors, of ze nu van het put of call type zijn, op langere termijn letterlijk waardeloos eindigen. Een sticker op de brochure met de tekst 'zeer gevaarlijk beleggingsproduct' lijkt mij zeer op zijn plaats!