ECB geeft voorzet voor nieuwe renteverlagingen

De renteverlaging van de ECB uit juni werd niet opgevolgd door nog eentje in juli. Wederom was duidelijk te zien dat de ECB graag de rente wil verlagen, dus er waren veel voorzetten die de bank in september dan kan inkoppen.

Zo is de ECB data-afhankelijk bezig, aldus Christine Lagarde, president van de bank. Dat is een belofte die na de verlaging in juni volstrekt ongeloofwaardig is. Toen bleek de inflatie gestegen te zijn, inflatieramingen liepen op en de loonkosten namen sneller toe dan eind 2023. Maandenlang had de ECB juist gezegd de rente te kunnen verlagen pas als inflatie blijft zakken, inflatieramingen lager worden en loonkosten mínder snel stijgen.

De loonkosten klimmen met 5%, maar Lagarde bagatelliseerde dat in feite. Zo zou dat slechts een inhaalslag van de werknemers zijn, om de hoge inflatie van afgelopen jaren te compenseren. Dat zal hier en daar deels nog steeds spelen, ongetwijfeld, maar het is vooral een uiting van de krappe arbeidsmarkt en verlies van vertrouwen in de ECB.

Bidden en hopen niet goed

Nadat de bank 20 jaar lang de belofte herhaalde inflatie koste wat kost laag te houden, greep ze niet in en wuifde ze de zeer hoge inflatie weg de eerste de beste keer dat die belofte getest werd. Dat heeft gevolgen voor het vertrouwen, onder meer bij de vakbonden.

Dat de loonkostenstijging versnelt in plaats van afremt, deed Lagarde weg als "niet onverwacht" en zei ze dat de ECB verwacht dat de loonkosten in 2025 en 2026 minder snel zullen stijgen. Vrij vertaald: de ECB-bestuurders bidden en hopen dat die loonkosten minder snel zullen klimmen.

Bidden en hopen op een uitkomst zijn geen karakteristieken van goed beleid. Dat de inflatie nog steeds te hoog is, zeker onder de motorkap, als we naar de diensteninflatie kijken, ook daar was Lagarde laconiek over. De hardnekkig hoge onderliggende inflatie zou volgens haar door eenmalige factoren komen en dus tijdelijk zijn.

Langer op niveau 

Nou waar hebben we dat eerder gehoord!? Stellen dat de inflatie tot diep in 2025 te hoog zal blijven en vervolgens zeggen dat de ECB niet terug zal deinzen om de rente langer op het huidige niveau te houden, kan dan wellicht overkomen als stoer en daadkrachtig maar wat er in feite staat is dat de ECB tot minstens diep in 2025 zal blijven falen voor haar enige taak.

En de rentes in zo’n omgeving dreigen onveranderd te houden – een loze belofte want de bank sorteert overduidelijk op verdere verlagingen – is dan gewoon laf en wanbeleid. Eerder deze week schreef het IMF in een herijking van zijn ramingen nog dat er het risico bestaat dat de inflatie de komende tijd stijgt door de hardnekkig hoge inflatie in de dienstensector en opwaartse prijsdruk door geopolitieke spanningen.

"Centrale banken moeten de rentes niet te vroeg verlagen en de optie om de rente te verhogen op tafel houden," aldus het IMF. En de ECB? Die houdt het, zoals gezegd, erop de rente wat langer op het huidige niveau te houden; renteverhogingen lijkt een verboden woord te zijn in Frankfurt.

Veel te vroeg 

Niet dat de ECB geen risico’s ziet maar die hebben dat betrekking op extreem weer en klimaat, hoorden we Lagarde vertellen gisteren. Niets over andere zaken, waar de ECB invloed op heeft, zoals die hoge loonstijgingen door wegvallend vertrouwen in de bank, toename van de geldhoeveelheid waar de bank verantwoordelijk voor is of hoge (en stijgende) schulden in onder meer Frankrijk, waardoor de bank, zelfs als die zou willen, de monetaire teugels niet voldoende kan aanhalen inflatie daadwerkelijk voldoende sterk aan te pakken.

Nee, het komt weer door het weer. Het is duidelijk geworden wat ik na de renteverlaging in juni schreef, dat die renteverlaging veel en veel te vroeg is gekomen en volstrekt bizar was. De bank had met die renteverlaging niets te winnen en veel, vooral geloofwaardigheid, te verliezen.

Zij hadden kunnen wachten tot september; in het groter geheel zal het over een jaar al volstrekt onzichtbaar zijn of de rente in juni of september was verlaagd. Wat dat betreft is de Fed in de VS veel beter bezig dan onze ECB.

Falen en falen

Gezien de vooruitzichten voor inflatie, ben ik benieuwd naar wanneer de ECB voor het eerst zal zeggen dat ze haar inflatiedoelstelling in 2027 zal bereiken!? Dat doel zou in 2024 al bereikt zijn, een paal die vervolgens verplaatst werd naar 2025 en daarna naar 2026.

In 2027 zal in ieder geval één welkome ontwikkeling te zien zijn op monetair gebied in de eurozone: Lagarde moet de bank dan verlaten want haar eenmalige termijn loopt af! Tot slot: de ECB-president zei tijdens de persconferentie dat de bank vrij snel zal beginnen met een evaluatie van de nieuwe monetaire strategie die ze in 2021 ontvouwde.

Mag ik zo vrij zijn die evaluatie nu al te doen, kijkend naar de inflatie sinds die tijd? De nieuwe strategie uit 2021 heeft ervoor gezorgd dat de bank faalde, faalt en blijft falen.